Μαθησιακες δυσκολίες: συνεργασία γονέων - εκπαιδευτικών

Σήμερα μαζί μας έχουμε τον κ. Μουρατίδη Δημήτρη που εργάζεται ως φιλόλογος σε τμήμα ένταξης σε σχολείο της Θεσσαλονίκης, για να μας μιλήσει για τη συνεργασία γονέων - εκπαιδευτικών στις μαθησιακές δυσκολίες. Ο κ. Μουρατίδης είναι πτυχιούχος Ελληνικής Φιλολογίας με μεταπτυχιακές σπουδές στην Ειδική Αγωγή και δημιουργός του μπλόγκ "Άνθρωποι με Ενδιαφέρουσες Αναζητήσεις" στο οποίο αρθρογραφεί σε θέματα Αναπηρίας, Εκπαίδευσης και όχι μόνο.

·         Κύριε Μουρατίδη καλημέρα. Μας είχατε μιλήσει και στο παρελθόν για τις μαθησιακές δυσκολίες. Πόσο εύκολο είναι για τους γονείς να αποδεχθούν τη διάγνωση;

®     Δεν είναι ιδιαίτερα εύκολο καθώς βρίσκονται μπροστά σε μια νέα και πρωτόγνωρη κατάσταση η οποία περνάει από τις φάσεις της ανακοίνωσης της διάγνωσης,  της διαχείρησης/επεξεργασίας της νέας πληροφορίας, της αναγνώρησης της μαθησιακής δυσκολίας και τέλος της αποδοχής της. Βέβαιά να επισημάνω ότι υπάρχουν και περιπτώσεις γονέων που δεν αποδέχονται την διάγνωση και κατ’ επέκταση τη δυσκολία του παιδιού τους με αποτέλεσμα κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής να έχουν αυξημένες – «υπερβολικές» προσδοκίες από το παιδί ή/και από το ειδικό προσωπικό που συνήθως περιβάλει το παιδί.

·         Από την εμπειρία σας, ποιες είναι οι πρώτες αντιδράσεις και τα συναισθήματα των γονέων στο άκουσμα της διάγνωσης;

®     Συνήθη συναισθήματα που έχουν οι γονείς αυτοί είναι η άρνηση τους να αποδεχτούν το μαθησιακό πρόβλημα του παιδιού, η αυτοενοχοποίηση τους, η επίρριψη ευθυνών στους ίδιους και σε άλλους που σχετίζονται με το παιδί, το συναίσθημα της αποτυχίας που μπορεί να βιώνουν λόγω της διάψευσης των προσδοκιών τους, θυμό και απελπισία εξαιτίας της αδυναμίας τους να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες του παιδιού τους.

·         Τι ακριβώς σημαίνει συνεργασία γονέων-εκπαιδευτικών;

®     Η συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών στον εκπαιδευτικό χώρο προϋποθέτει τη δημιουργία ενός πλαισίου διαλόγου με θετικά αποτελέσματα για όλους και ειδικά για τους μαθητές, έχοντας ένα κοινό αντικείμενο ενδιαφέροντος. Είναι πολύ σημαντικό στο πλαίσιο της συνεργασίας τους με τον εκπαιδευτικό, οι γονείς να μην αισθάνονται εξαρτημένοι ή ανίσχυροι απέναντι στον ειδικό που έχει περισσότερες γνώσεις. Θα πρέπει να θεωρούν ότι βρίσκονται σε μια σχέση ισότητας, η οποία στοχεύει στην αντιμετώπιση των αναγκών και των προβλημάτων του ίδιου του παιδιού.

·         Αν διαφωνούν οι γονείς με τις μεθόδους των εκπαιδευτικών, τι μπορούν να κάνουν; Γενικά, ποια είναι τα δικαιώματά τους και ποιες οι υποχρεώσεις τους;

®     Οι γονείς έχουν κάθε δικαίωμα να επιλέξουν ότι θεωρούν υποστηρικτικό προς το παιδί. Έχουν δικαίωμα να ενημερωθούν για τη φιλοσοφία του εκπαιδευτικού προγράμματος του παιδιού τους, για τις μεθόδους διδασκαλίας και τον τρόπο της αξιολόγησης. Έχουν παράλληλα υποχρέωση να αποζητούν την πληροφόρηση για τη γνωστική και συναισθηματική ανάπτυξη του παιδιού τους, να συνεργάζονται με το σχολείο σε θέματα διαχείρισης της συμπεριφοράς του/της και να ανατροφοδοτούν κάθε ενδιαφερόμενο για την έκταση της μάθησης που συντελείται από το σχολείο κυρίως και τροποποιεί συνεχώς την καθημερινή ζωή του παιδιού.

·         Αν οι εκπαιδευτικοί δεν είναι ικανοποιημένοι με τη συνεργασία των γονέων, τι μπορούν να κάνουν; Γενικά ποια είναι τα δικαιώματά τους και ποιες οι υποχρεώσεις τους;

®     Οι εκπαιδευτικοί χρειάζονται τη βοήθεια των γονέων για να γνωρίζουν τις βασικές μορφές συμπεριφοράς των μαθητών στο σπίτι, τις συνθήκες εργασίας και μάθησης, το κλίμα που επικρατεί. Να γνωρίζουν τα προβλήματα που σχετίζονται με την ψυχοσωματική υγεία των μαθητών, που τελικά επηρεάζουν τις σχολικές τους υποχρεώσεις. Όλα αυτά είναι απαραίτητα για τους εκπαιδευτικούς για να μπορέσουν να βοηθήσουν τους μαθητές στα σχολικά τους καθήκοντα, αλλά κυρίως για να ερμηνεύσουν μορφές συμπεριφοράς αυτών στην τάξη και στο σχολείο τόσο με τους εκπαιδευτικούς όσο και με τους συμμαθητές, ώστε να βρεθεί ο κατάλληλος τρόπος προσέγγισής τους. Ο εκπαιδευτικός αναλαμβάνει την ενημέρωση των γονέων. Πρόκειται για μια αμφίδρομη επικοινωνία και όχι μια απλή ανακοίνωση. Με την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ εκπαιδευτικού και οικογένειας επιτυγχάνεται μια εμπεριστατωμένη καταγραφή αναγκών και δυσκολιών που αντιμετωπίζει το παιδί. Επίσης, ο εκπαιδευτικός οφείλει να δώσει κατευθύνσεις στους γονείς για το πώς πρέπει να αντιμετωπίσουν τις ανάγκες του παιδιού τους. Ακόμη, είναι πιθανό να χρειαστεί να παραπέμψει τους γονείς σε ειδικούς για υποστήριξη και για αυτό πρέπει να είναι ενημερωμένος για τις δυνατότητες των διάφορων παροχών και υπηρεσιών.

·         Ποια είναι η θέση του μαθητή σε αυτή τη συνεργασία;

®     Η θέση και η συμπεριφορά του μαθητή εξαρτάται από την πορεία αυτής της συνεργασίας. Η ενεργός συμμετοχή των γονέων έχει σημαντικά οφέλη για όλους τους μαθητές. Επίσης, η ενεργός συμμετοχή των γονέων στην εκπαίδευση των παιδιών τους βελτιώνει τις στάσεις των παιδιών απέναντι στο σχολείο, οι μαθητές αποδίδουν καλύτερα στη σχολική εργασία, τηρούν θετικότερη στάση απέναντι στο σχολείο και εκδηλώνουν θετικές συμπεριφορές όταν οι γονείς τους είναι καλά ενημερωμένοι, διατηρώντας στενή επαφή με το σχολικό περιβάλλον.

·         Πόσο εύκολη ή δύσκολη είναι η συνεργασία γονέων και εκπαιδευτικών;

®     Κατά τη προσωπική μου άποψη η συνεργασία αυτή είναι δίπολη άρα και οι δυο πόλοι έχουν άποψη. Στην περίπτωση αντιπαράθεσης είναι εξαιρετικά σημαντικό ο εκπαιδευτικός να επιδείξει τον απαραίτητο επαγγελματισμό κι επαγγελματικό ήθος, διατηρώντας, καθ’ όλη τη διάρκεια της συζήτησής τους, την ψυχραιμία και την ευγένειά του. Όποιες και να είναι οι ενστάσεις ή ακόμη και οι υποδείξεις του γονέα, ο εκπαιδευτικός οφείλει να προβάλλει τη διάσταση μεταξύ της επιστημονικής γνώσης που ο ίδιος διαθέτει επί των παιδαγωγικών και εκπαιδευτικών ζητημάτων, και της προσωπικής γνώμης που εκφράζει ο γονέας κατά την αντιπαράθεσή τους. Με λίγα λόγια, ο δάσκαλος έχει την επιστημονική γνώση. Εξυπακούεται όμως πως ο επιστήμονας είναι αυτός ο οποίος οφείλει πρωτίστως να παραμείνει ψύχραιμος.

·         Από την εμπειρία σας, υπήρξαν διαταραχές σε αυτή τη συνεργασία; Και αν ναι, πως αντιμετωπίσθηκαν;

®     Σε κάθε περίπτωση, όσο μεγάλη και να είναι η διάσταση των απόψεων μεταξύ γονέων και εκπαιδευτικών, αυτό που προέχει είναι να προσεγγίσουν και οι δύο πλευρές το θέμα με θετική διάθεση και καλή θέληση, προκειμένου να ενώσουν και όχι να χωρίσουν τις δυνάμεις τους. Κοινός στόχος παραμένει πάντα η βελτιστοποίηση της εκπαιδευτικής και παιδαγωγικής διαδικασίας, η εξέλιξη τελικά ενός σχολείου που θέλει να είναι σύγχρονο.

·         Υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να αναφέρετε;

®     Ας μην ξεχνάμε, τέλος, πως το παιδί παρακολουθεί και το πώς συνεργαζόμαστε και το πώς επιλύουμε τις διαφορές μας. Από αυτά πρωτίστως διδάσκεται…

Κύριε Μουρατίδη σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και για τις πολύτιμες πληροφορίες σας. Ελπίζω στο μέλλον να μας ξαναβοηθήσετε.