Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι

Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι
ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ, ΟΛΟΙ ΙΣΟΙ

Σάββατο 19 Φεβρουαρίου 2011

Μαθησιακές δυσκολίες

Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι οι πιο συχνά εμφανιζόμενες δυσκολίες στον μαθητικό κόσμο. Τα τελευταία χρόνια, οι μαθησιακές δυσκολίες βρίσκονται στο επίκεντρο πλήθους ερευνών και δημοσιεύσεων. Το γεγονός αυτό δεν εξηγείται μονάχα λόγω της προόδου που έχει σημειωθεί στο χώρο της παιδαγωγικής, της ψυχολογίας και των νευροεπιστημών, αλλά εντάσσεται μέσα σε ένα ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. Παρότι, όμως, το ενδιαφέρον για το φαινόμενο της μάθησης και κατά συνέπεια των μαθησιακών δυσλειτουργιών, που μπορεί να υπάρξουν, έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, δεν υπάρχει ακόμη συμφωνία μεταξύ των ειδικών όσον αφορά τον ορισμό των μαθησιακών δυσκολιών.
Οι περισσότερες προσπάθειες ορισμού των μαθησιακών δυσκολιών καταλήγουν σχεδόν πάντα στην δημιουργία ορισμών "δια αποκλεισμού", το οποίο σημαίνει πως οι ειδικοί αναφέρουν τι δεν είναι μαθησιακή δυσκολία (π.χ. οι μαθησιακές δυσκολίες δεν συνδέονται με χαμηλή νοημοσύνη) και όχι το τι είναι μία μαθησιακή δυσκολία. Έναν γενικό ορισμό που θα μπορούσαμε να δώσουμε για τις ανάγκες αυτού του άρθρου είναι πως πρόκειται για δυσκολίες στην ανάγνωση, στην γραφή και στα μαθηματικά, όπως αυτές εντοπίζονται από ειδικά τεστ επίδοσης και στα οποία οι επιδόσεις του παιδιού είναι κατώτερες από τις αναμενόμενες σε σχέση με το νοητικό του επίπεδου και την τάξη στην οποία φοιτά. Το σημαντικότερο πάντως σε κάθε περίπτωση είναι πως όταν μιλάμε για μαθησιακές δυσκολίες αναφερόμαστε σε μια ανομοιογενή ομάδα όπου μπορεί να υπάρξουν άτομα με διαφορετικά προβλήματα, όπως για παράδειγμα με δυσλεξία ή ΔΕΠ-Υ (Διαταραχή ελλειμματικής προσοχής - υπερκινητικότητας).
Για να γίνουν, όμως, πιο κατανοητές οι μαθησιακές δυσκολίες θα ήταν χρήσιμη η περιγραφή των χαρακτηριστικών των ατόμων που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα. Όσον αφορά τη σχολική ηλικία, κατά την διάρκεια της οποίας συνήθως γίνονται ορατές αυτές οι δυσκολίες, οι μαθητές έχουν χαμηλότερες επιδόσεις από τις αναμενόμενες σε σχέση με την χρονολογική τους ηλικία, το οποίο δεν οφείλεται σε χαμηλή νοημοσύνη ή σε ανεπαρκή διδασκαλία. Ανάλογα με το είδος της μαθησιακής δυσκολίας, τα παιδιά αντιμετωπίζουν προβλήματα στην γραφή, στην ανάγνωση ή στην αριθμητική. Πολύ συχνά οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες αυτές των παιδιών ως αδιαφορία προς την μάθηση και τους αποδίδουν τους ανάλογους χαρακτηρισμούς ("τεμπέλης") ενώ είναι ιδιαίτερα επικριτικοί και αυστηροί απέναντί τους. Όπως είναι αναμενόμενο, αυτό έχει επίπτωση στην ψυχολογία των παιδιών τα οποία χάνουν την αυτοπεποίθηση τους, νιώθουν μειονεκτικά, μισούν και δεν θέλουν να πηγαίνουν στο σχολείο. Επιπλέον, όπως προανέφερα, οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί να συνυπάρξουν μαζί με άλλα προβλήματα (διάσπαση προσοχής, διαταραχή διαγωγής κτλ) και σε αυτές τις περιπτώσεις είναι δύσκολο να βρεθεί ποιο πρόβλημα αποτελεί την αρχική αιτία και προκάλεσε τα υπόλοιπα και κατά συνέπεια ποια θα είναι η καλύτερη θεραπευτική μέθοδος. Επιπρόσθετα, οι μαθησιακές δυσκολίες δεν χάνονται με το πέρασμα του χρόνου αλλά συνεχίζουν να υπάρχουν και στην ενήλικη ζωή, επηρεάζοντας έτσι και άλλους τομείς της ζωής του ατόμου όπως την εργασία και τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Σε κάποιες περιπτώσεις οι δυσκολίες είναι τόσο ειδικές που αφορούν ένα φάσμα μόνο των ικανοτήτων, ενώ σε άλλες είναι πιο γενικές δημιουργώντας έτσι προβλήματα στις καθημερινές δραστηριότητες των ατόμων.
Σύμφωνα με το DSM-IV, (πρόκειται για ένα διαγνωστικό εγχειρίδιο της Αμερικανικής Ψυχιατρικής Εταιρείας που χρησιμοποιούν παγκοσμίως οι ψυχίατροι και οι ψυχολόγοι) υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες μαθησιακών δυσκολιών:
1) η διαταραχή της ανάγνωσης,
2) η διαταραχή των μαθηματικών,
3) η διαταραχή της γραπτής έκφρασης και
4) η μαθησιακή διαταραχή μη προσδιοριζόμενη αλλιώς.
Σύμφωνα με το ICD-10, (πρόκειται για το αντίστοιχο διαγνωστικό εργαλείο του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας) οι μαθησιακές δυσκολίες ονομάζονται "Ειδικές αναπτυξιακές διαταραχές των σχολικών ικανοτήτων" και ταξινομούνται στις εξής κατηγορίες:
1) ειδική διαταραχή της ανάγνωσης,
2) ειδική διαταραχή του συλλαβισμού,
3) ειδική διαταραχή των αριθμητικών ικανοτήτων,
4) μικτή διαταραχή των σχολικών ικανοτήτων,
5) άλλες αναπτυξιακές διαταραχές των σχολικών ικανοτήτων και 
6) αναπτυξιακή διαταραχή των σχολικών ικανοτήτων, μη καθορισμένη.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου