Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι

Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι
ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ, ΟΛΟΙ ΙΣΟΙ

Σάββατο 11 Σεπτεμβρίου 2021

Νέα σχολική χρονιά 2021-2022


Στην Ειδική αγωγή με απλά λόγια υποδεχόμαστε την κα. Καλαιτζάκη Μαρία (ψυχολόγος ΠΕ23, κάτοχος μεταπτυχιακού στη Δυσλεξία και τη Χρήση Νέας Τεχνολογίας στην Αντιμετώπισή της και απόφοιτος του τετραετούς προγράμματος Συστημικής Ψυχοθεραπείας. Έχει εργαστεί στο παρελθόν σε ειδικά σχολεία, σε Κέντρο Κοινότητας, στη Διεύθυνση Κοινωνικής Προστασίας του Δήμου Ιωαννιτών, σε Κέντρο Ημέρας και σε άλλα προγράμματα της ΜΚΟ Έδρα) για να μας δώσει συμβουλές για την έναρξη της νέας σχολικής χρονιάς.


  • Κυρία Καλαιτζάκη καλημέρα και καλή σχολική χρονιά. Άλλη μια εκπαιδευτική χρονιά μας βρίσκει εν μέσω υγειονομικής κρίσης. Πως προβλέπεται να κυλήσει η φετινή χρονιά;

Πράγματι, ο κορονοϊός δεν εξαφανίστηκε ούτε και το 2021, ωστόσο πλέον έχουμε το όπλο του εμβολιασμού. Σε περιπτώσεις κρίσης όπως αυτή που βιώνουμε, συστήνεται πάντα ψυχραιμία. Η ικανότητα προσαρμογής μας στον καιρό της πανδημίας θα κρίνει τη λειτουργικότητα και τη ψυχική ανθεκτικότητα που έχουμε. Καλό είναι να περιοριστεί η έκθεση των παιδιών στην τηλεόραση και τις ειδήσεις συγκεκριμένα. Τα μέσα μαζικής ενημέρωσης τείνουν να μεγεθύνουν το πρόβλημα και να δίνουν αρνητική χροιά στις καταστάσεις. Η ενημέρωση των παιδιών θα γίνεται από έγκυρες πηγές ή από τους γονείς με απλά λόγια, χωρίς υπερβολές και μόνο σε ό,τι τα αφορά πχ πώς θα διαμορφωθεί η κατάσταση στο σχολείο.

Σύμφωνα με την Υπουργό Παιδείας κα Νίκη Κεραμέως απόλυτη προτεραιότητα της κυβέρνησης είναι να μην κλείσουν τα σχολεία και οι άλλες εκπαιδευτικές δομές και να γίνει δια ζώσης λειτουργία τους. Πέρυσι συνέβη το οριζόντιο κλείσιμο των σχολείων, γιατί υπήρχε ο φόβος διασποράς του κορονοϊού στην οικογένεια του μαθητή αλλά φέτος οι περισσότεροι από τις οικογένειες των μαθητών είναι εμβολιασμένοι ή έχουν τη δυνατότητα να εμβολιαστούν άμεσα. Ένα τμήμα θα κλείνει μόνον όταν θα υπάρχουν δηλωμένα κρούσματα στο 50% συν 1 των μαθητών. Self-test θα γίνονται από όλους τους ανεμβολίαστους μαθητές δυο φορές τη βδομάδα πριν την Τρίτη και την Παρασκευή με εξαίρεση το τεστ που θα γίνει πριν τη μέρα του αγιασμού.

Αν ένας μαθητής βρεθεί θετικός στον ιό δε θα μπει σε καραντίνα όλη η τάξη. Τα παιδιά που κάθονταν κοντά στο κρούσμα (σε σχήμα σταυρού, δηλαδή οι αμέσως μπροστινοί, πίσω και δίπλα του) ή γενικά οι στενές επαφές του κρούσματος, θα κάνουν επιπλέον εργαστηριακό έλεγχο (rapid test) δυο φορές σε διάστημα επτά ημερών μετά την τελευταία επαφή με το κρούσμα. Απουσίες μαθητών λόγω φόβου σε περίπτωση κρούσματος στην τάξη, δε δικαιολογούνται. Ο μαθητής που νόσησε μπορεί να επιστρέψει στο σχολείο μετά από 10 μέρες από την έναρξη των συμπτωμάτων και αφού έχουν περάσει τρία εικοσιτετράωρα χωρίς πυρετό.

Αν τηρηθούν τα μέτρα προστασίας (μάσκα, αντισηπτικό χεριών, αποστάσεις) θα περιοριστούν τα κρούσματα. Η χρονιά θα κυλήσει σιγά-σιγά βλέποντας και κάνοντας, κανείς δεν μπορεί να προβλέψει το μέλλον και η κυβέρνηση ανακοινώνει συνεχώς μέτρα κατά της διασποράς.

Η αλήθεια είναι ότι το άγνωστο τρομάζει και οι αλλαγές στην καθημερινότητά μας προκαλούν άγχος. Το ότι δεν ελέγχουμε τις καταστάσεις και δεν έχουμε «παντοδυναμία» μας γεμίζει ανασφάλεια. Ανάλογα το νόημα που δίνουμε σε βασικούς άξονες όπως ταυτότητα κι υγεία κι ανάλογα τους στόχους μας σε προσωπική κι επαγγελματική ζωή, θα δώσουμε και νόημα στην πανδημία. Αν δούμε τη θετική πλευρά της κατάστασης θα κερδίσουμε πχ ποιοτικό χρόνο με την οικογένειά μας, περισσότερη υπομονή κι επιμονή, αύξηση πνευματικότητας, φροντίδα του εαυτού και υιοθέτηση πιο υγιεινού τρόπου ζωής. Η κρίση της πανδημίας είναι μια ευκαιρία αυτοβελτίωσης κι εξέλιξης σε συλλογικό επίπεδο με αρχές της αλληλεγγύης, της προσωπικής και κοινωνικής ευθύνης και της ουσιαστικής επικοινωνίας.

 

  • Τι θα συμβουλεύατε τους γονείς των οποίων τα παιδιά ξεκινούν φέτος το νηπιαγωγείο και μαζί με αυτό τους διάφορους περιορισμούς, όπως μάσκα και αποστάσεις;

Πραγματικά, τα πρώτα χρόνια ζωής των παιδιών είναι καθοριστικά για τη μετέπειτα ζωή τους. Το νηπιαγωγείο είναι ο πρώτος επίσημος χώρος κοινωνικοποίησης. Εκεί ενισχύεται μέσω παιχνιδιών η ψυχοκοινωνική τους εξέλιξη. Μαθαίνουν σε ένα πολυαισθητηριακό περιβάλλον, βλέπουν τη δασκάλα τους σαν ταχυδακτυλουργό κι αρχίζουν να αγαπούν το σχολείο. Οι μάσκες κι οι αποστάσεις όμως δυσχεραίνουν τα νήπια να διακρίνουν τις εκφράσεις των προσώπων. Υπάρχουν παιχνίδια απαγορευμένα λόγω της εύκολης μετάδοσης του ιού, όπως οι γαντόκουκλες και τα χνουδωτά αρκουδάκια. Όλα αυτά δεν ξέρουμε τι επίπτωση θα έχουν αργότερα στη συμπεριφορά και τις ικανότητές τους, μπορεί για παράδειγμα να υπάρξει καθυστέρηση στον λόγο και δυσκολία κοινωνικοποίησης.

Τα παιδιά χρειάζονται τη ρουτίνα του σχολείου και το να βλέπουν τους φίλους τους και τους δασκάλους τους. Αν δεν έχουν επαφές με άλλα παιδιά ή με άλλους ενήλικες πέρα από τους γονείς τους μπορεί να εμφανίσουν προσκόλληση στα άτομα που τα μεγαλώνουν με κλάμα η δυσφορία όταν απομακρύνονται από αυτά.

Οι γονείς καλούνται να μάθουν στα παιδιά τους κανόνες με το πώς να φοράνε τη μάσκα και να χρησιμοποιούν το αντισηπτικό, κυρίως μέσα από παιχνίδι κι από τη μίμηση των ιδίων. Χρειάζεται πολλή συζήτηση για να κατευνάσουν την αγωνία του νηπίου για έννοιες όπως ο θάνατος ή η αρρώστια. Υπάρχουν πολλά παραμύθια στο διαδίκτυο για το πώς θα νικήσουμε τον κορονοϊό. Μπορεί να διαβάσουν στα παιδιά και την εξής ωραία σειρά παραμυθιών για τον κορονοϊό, «Η Ιολίνα κι ο Κορονάκος», σε μορφή ebook του Ινστιτούτου Έρευνας και Θεραπείας της Συμπεριφοράς (ΙΕΘΣ), διαθέσιμο στον παρακάτω σύνδεσμο: https://www.ibrt.gr/ik .

 

  • Πώς μπορούν οι γονείς να στηρίξουν τα παιδιά της Α’ Δημοτικού σε ενδεχόμενη τηλεκπαίδευση και να είναι σε εγρήγορση για εντοπισμό πιθανών δυσκολιών;

Τα παιδιά που θα πάνε φέτος Α΄ Δημοτικού είχαν βιώσει στο νηπιαγωγείο την τηλεκπαίδευση και στερήθηκαν για κάποιους μήνες τις κοινωνικές επαφές. Η Α΄ Δημοτικού είναι ένας ιδιαίτερα σημαντικός αναπτυξιακός σταθμός κι ένας νέος τρόπος ζωής για το παιδί. Αν το μάθημα γίνεται από την οθόνη δε θα καταλάβουν τι διαφορά έχει από τα παιδικά που βλέπουν. Η προσαρμογή τους στις απαιτήσεις των μαθημάτων και στο να μένουν προσηλωμένα για πολλή ώρα σε σχέση με όταν πήγαιναν νηπιαγωγείο δυσχεραίνεται από το άνοιξε-κλείσε του σχολείου και το πρόγραμμά τους αλλάζει συχνά μια με τα πρωινά μαθήματα στο σχολείο και μια με τα απογευματινά στο webex. Το webex με τη σειρά του έχει άλλες δυσκολίες όπως προβλήματα σύνδεσης και ήχου. Αυτό μπορεί να προσθέσει περισσότερο στρες στα παιδιά που βλέπουν τον δάσκαλό τους μέσω οθόνης χωρίς προσωπική επαφή και που εξακολουθούν ωστόσο να θέλουν την προσοχή τουΣύμφωνα με την κυβέρνηση τα σχολεία αυτή τη χρονιά 2021-2022 δε θα κλείσουν. Αν ωστόσο συμβεί, οι γονείς θα πρέπει να τηρήσουν μια ρουτίνα στα παιδιά όσον αφορά την ώρα ύπνου, φαγητού, μαθήματος, παιχνιδιού, εξωτερικών δραστηριοτήτων και παρακολούθησης τηλεόρασης. Αν παρατηρήσουν στο παιδί τους προβλήματα ύπνου (να κοιμάται πολύ ή να έχει αυπνίες), προβλήματα διατροφής (να τρώει πολύ ή να έχει ανορεξία), προβλήματα λόγου (να μην έχει πλούσιο λεξιλόγιο, να κάνει γραμματικά, μορφολογικά ή συντακτικά λάθη ή να μην έχει κατανόηση των όσων ακούει σε σχέση πάντα με το τι αναμένεται για την ηλικία του) και προβλήματα συμπεριφοράς (να έχει υπερκινητικότητα ή να είναι επιθετικό ή να μην έχει φίλους), τότε καλό είναι να ζητήσουν τη συμβουλή ειδικού. Στα σχολεία με τμήματα ένταξης υπάρχουν ψυχολόγοι και κοινωνικοί λειτουργοί που μπορούν να στηρίξουν τους γονείς και να δουν το παιδί συμβουλευτικά με τη σύμφωνη γνώμη των γονέων πάντα.

  • Τι θα προτείνατε στους εφήβους με ποικίλες διαταραχές, όσον αφορά την απομόνωση στην οποία μπορεί να χρειαστεί να εισέλθουν;

Η εφηβεία είναι από μόνη της μια δύσκολη περίοδος με τους εφήβους να ακροβατούν μεταξύ θέλησης για κοινωνική ζωή και για επαφές με συνομηλίκους και απομόνωσης και κλεισίματος στον εαυτό τους. Οι έφηβοι περνάνε μια κρίση κι έχουν ανάγκη από πρότυπα για να ταυτιστούν είτε από το οικογενειακό περιβάλλον είτε από το σχολικό είτε από το ευρύτερο περιβάλλον όπως πολιτικοί, επιστήμονες, καλλιτέχνες, αθλητές κά. Το κλείσιμο των σχολείων στερεί τους εφήβους από ερεθίσματα και δυσκολεύει την κοινωνικοποίησή τους. Αν αντιμετωπίζουν και άλλες έξτρα καταστάσεις όπως ψυχολογικά προβλήματα ή αυτισμό ή νοητική υστέρηση θα επιβαρυνθούν περισσότερο. Το άγχος μπορεί να εμφανιστεί στους εφήβους παράλληλα με την ενοχή καθώς θέλουν πχ να βγουν με τους φίλους τους αλλά φοβούνται μήπως κολλήσουν κορονοϊό κι έχουν ενοχές όταν περνάνε καλά καλύπτοντας την ανάγκη τους για επικοινωνία αλλά μη τηρώντας πάντα τα μέτρα προστασίας (μάσκα, αποστάσεις, αντισηπτικό). Μπορεί επίσης να φοβούνται τόσο μην κολλήσουν που να μη βγαίνουν έξω και να αποκτήσουν κοινωνική φοβία, γενικευμένη αγχώδης διαταραχή κι άγχος αποχωρισμού. Θα βοηθήσει τους εφήβους στη μείωση του άγχους το να κρατάνε ημερολόγιο όπου θα γράφουν σκέψεις και συναισθήματα ή θα καταγράφουν τα τρία θετικά πράγματα κάθε μέρας.

Μπορεί κάποιοι έφηβοι να «κρύβονται πίσω από την οθόνη» για να μην αντιμετωπίζουν τα σχόλια των συμμαθητών τους. Και πάλι όμως, η απομόνωση μακροπρόθεσμα δεν ωφελεί και ακόμα κι αν πραγματοποιηθεί τηλεκπαίδευση οι γονείς καλό είναι να φροντίσουν να υπάρχει επαφή με ένα δυο συνομηλίκους έστω και για ένα περπάτημα. Θέλει προσοχή να μην υπάρξει υπερβολική ενασχόληση με το διαδίκτυο και τα βιντεοπαιχνίδια ώστε να αποφευχθεί ο εθισμός. Θυμηθείτε οι γονείς να έχετε κοινή γραμμή και σταθερή στάση μεταξύ σας όσον αφορά το χρόνο που θα μείνουν στην οθόνη. Οι γονείς καλούνται να έχουν υπομονή με τους εφήβους τους που μπορεί να έχουν ξεσπάσματα θυμού ή επιθετικότητα καθώς δυσκολεύονται να διαχειριστούν το άγχος τους. Οι γονείς ας έχουν τις κεραίες τους τεντωμένες όσον αφορά τη ρουτίνα του εφήβου (ύπνο, διατροφή, δραστηριότητες) και αν κάτι αλλάξει ας συμβουλευτούν ειδικό. Οι έφηβοι θέλουν όρια για να νιώσουν ασφάλεια και πολλή συζήτηση για να καταφέρουν να ανταπεξέλθουν στις δυσκολίες της πανδημίας.

 

  • Τι έχετε να προτείνετε στους εκπαιδευτικούς της ειδικής εκπαίδευσης;

Το έργο των εκπαιδευτικών και όσων ασχολούνται με την ειδική αγωγή είναι δύσκολο κι επίπονο. Έρχονται αντιμέτωποι συχνά με το αίσθημα της ματαίωσης. Καλούνται να δίνουν το 100% του εαυτού τους αλλά η πρόοδος των μαθητών φαίνεται να είναι αργή και μερικές φορές στάσιμη, ανάλογα τις δυνατότητες του κάθε παιδιού. Πέρυσι ενώ τα γενικά σχολεία έκλεισαν για δυο ξεχωριστά διαστήματα, τα ειδικά σχολεία παρέμειναν ανοιχτά και το προσωπικό ήταν δυναμικά παρών. Οι εκπαιδευτικοί χρειάζεται να θυμούνται ότι το σχολείο για τα παιδιά με ειδικές ανάγκες είναι πολλές φορές το μόνο μέρος όπου λαμβάνουν ερεθίσματα για την ψυχοκοινωνική τους εξέλιξη και είναι ίσως η μοναδική ευκαιρία κοινωνικοποίησης. Στο σχολείο θα μάθουν κανόνες, θα παίξουν, θα δημιουργήσουν, θα μοιραστούν, θα γελάσουν, θα εκπαιδευτούν στην αυτόνομη διαβίωση. Οι εκπαιδευτικοί των ειδικών σχολείων επιτελούν ιερό έργο κι οι γονείς καλό είναι να το αναγνωρίζουν και να βοηθάνε με το να συνεχίζουν στο σπίτι όσα μαθαίνει το παιδί τους στο σχολείο. Πάντα η συνεργασία εκπαιδευτικών και γονέων είναι ωφέλιμη για το παιδί, ιδίως στα ειδικά σχολεία.

 

  • Αν παρόλα αυτά, τα πράγματα δυσκολέψουν, που μπορούν να απευθυνθούν οι οικογένειες;

Μπορούν σε περίπτωση που συναντήσουν δυσκολίες να απευθυνθούν σε ψυχολόγο ή ψυχίατρο δημόσιων δομών όπως τα κέντρα ψυχικής υγείας, οι ψυχιατρικές κλινικές των νοσοκομείων και τα ιατροπαιδαγωγικά κέντρα ή σε ψυχολόγο ή κοινωνικό λειτουργό των Κέντρων Κοινότητας κάθε δήμου.

Υπάρχει υλικό αυτοβοήθειας στο ΙΕΘΣ https://www.ibrt.gr/self-help

Υπάρχει επιπλέον, η τηλεφωνική γραμμή ψυχοκοινωνικής υποστήριξης 10306, από το Υπουργείο Υγείας και το Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών (ΕΚΠΑ). Αναλαμβάνουν:

1.      Παροχή ψυχολογικής στήριξης: 24ωρη λειτουργία.

2.      Παροχή ψυχιατρικής βοήθειας σε πάσχοντες από ψυχικό νόσημα: λειτουργία από 08.00 έως 20.00.

3.      Παροχή ψυχολογικής στήριξης παιδιών και οικογενειών: 24ωρη λειτουργία.

4.      Παροχή ψυχολογικής στήριξης υγειονομικού προσωπικού: λειτουργία από 08.00 έως 20.00

5.      Παροχή κοινωνικής στήριξης: λειτουργία από 08.00 έως 20.00

  • Υπάρχει κάτι άλλο που θα θέλατε να αναφέρετε;

Ζούμε στον καιρό της πανδημίας όλοι και είμαστε ταυτόχρονα παρατηρητές του πώς εξελίσσονται τα πράγματα. Ενώ δεν μπορούμε να προβλέψουμε το μέλλον, μπορούμε να ελέγξουμε το παρόν και τις αντιδράσεις μας εδώ και τώρα. Έχοντας ως όπλα τα μέτρα προστασίας (εμβόλιο, μάσκα, αντισηπτικό) συνεχίζουμε να ζούμε και να τηρούμε την σωματική άσκηση καθημερινά, τη φροντίδα του εαυτού μας σωματικά και ψυχικά, το να περνάμε χρόνο με τους οικείους μας και το να βοηθάμε τους γύρω μας όπως μπορούμε. Αυτή η υγειονομική κρίση ας μας αφήσει λίγο καλύτερους ανθρώπους αναπτύσσοντας την αλληλεγγύη και παρόλο που πρέπει να κρατάμε φυσική απόσταση, οι καρδιές μας ας είναι κοντά.

 

Κυρία Καλαιτζάκη, σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και για τις πολύτιμες πληροφορίες σας. Ελπίζω στο μέλλον να μας ξαναβοηθήσετε.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου