Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι

Όλοι διαφορετικοί, όλοι ίσοι
ΟΛΟΙ ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΟΙ, ΟΛΟΙ ΙΣΟΙ

Κριτική βιβλίων (και όχι μόνο)


Θα ξεκινήσω με ένα βιβλίο που απέκτησα και διάβασα σήμερα. Πρόκειται για το "Δεν είμαι τέρας, σου λέω!" της Παναγιώτα Πλησή. Εκδόθηκε φέτος από τον Κέδρο και αναφέρεται σε παιδιά 9 ετών και άνω, γονείς και εκπαιδευτικούς. Κοστίζει μόλις 7,5 ευρώ αλλά, επειδή είναι καινούριο, ίσως να μην το βρείτε άμεσα στα βιβλιοπωλεία και να χρειαστεί να το παραγγείλετε. Τον πρόλογο του βιβλίου έχει αναλάβει μια παλιά καθηγήτρια μου από την σχολή, η κυρία Παπαγεωργίου Βάγια, η οποία ασχολείται πολλά χρόνια με τον αυτισμό.
Το θέμα του βιβλίου αφορά ένα παιδί, τον Αγάπιο που έχει σύνδρομο Asperger. Ο πατέρας του χρειάζεται να λείψει μερικές μέρες και ζητάει από την γειτόνισσά τους, την Παναγιώτα, να τον πάρει σπίτι της και να τον φροντίζει. Της δίνει ένα φάκελο με οδηγίες, τον οποίο όμως η Παναγιώτα δεν ανοίγει ποτέ... Έτσι, περνάει τις πιο δύσκολες μέρες της ζωής της παρέα με την Αγάπιο, αδυνατώντας να καταλάβει γιατί είναι τόσο διαφορετικός...
Το βιβλίο μου άρεσε πολύ. Ο λόγος του είναι απλός και με πολύ δόση χιούμορ, κατάλληλο για όλους. Είναι ένας ωραίος και διασκεδαστικός τρόπος να διδαχτεί το παιδί την διαφορετικότητα, τον στιγματισμό που βιώνουν κάποιοι συνάνθρωποι μας, αλλά και την αποδοχή που τόσο έχουν ανάγκη. Θεωρώ ότι ο καλύτερος τρόπος αξιοποίησης του βιβλίου είναι να διαβάζεται από τους γονείς προς τα παιδιά και έπειτα να ακολουθεί μια συζήτηση, προκειμένου να γίνεται περισσότερο κατανοητό και να συνδέεται με την ελληνική πραγματικότητα. Θα μπορούσε ίσως να διαβαστεί και μέσα στην τάξη από τον δάσκαλο και να ακολουθήσουν ερωτήσεις κατανόησης και προβληματισμού προς τους μαθητές.
Παρόλα αυτά εντόπισα και ένα, σημαντικό κατά την άποψή μου, μειονέκτημα. Πουθενά μέσα στην ιστορία (πέρα από τον πρόλογο, το σημείωμα της συγγραφέα, την τελευταία σελίδα και το οπισθόφυλλο) δεν αναφέρεται ότι ο ήρωας έχει σύνδρομο Asperger. Και γιατί να είναι μειονέκτημα αυτό; Το βιβλίο καταφέρνει να περάσει το μήνυμα της διαφορετικότητας και της αποδοχής προς τα άτομα με αναπηρίες/ ειδικές ανάγκες, όμως, θεωρώ καλύτερο στο τέλος να μαθαίνει ο αναγνώστης τι δυσκολία αντιμετωπίζει ο Αγάπιος (σύνδρομο asperger) και τι είναι τέλος πάντων αυτό το σύνδρομο. Ως προς το τι είναι το σύνδρομο asperger, η συγγραφέας (πολύ σωστά, κατά την γνώμη μου) μας παραπέμπει σε διάφορες ιστοσελίδες όπου μπορούμε να ενημερωθούμε διεξοδικότατα για αυτό, μιας και το συγκεκριμένο βιβλίο δεν έχε επιστημονικό χαρακτήρα (όπως, επίσης, μας ενημερώνει η συγγραφέας στο σημείωμά της). Δυστυχώς ή ευτυχώς, όμως, δεν έχουν όλοι πρόσβαση στο ίντερνετ, ούτε τον χρόνο να μπουν και να ψάξουν πέντε-δέκα βασικές πληροφορίες για το σύνδρομο, ώστε να τους γίνει περισσότερο κατανοητό. Έτσι στο τέλος, νομίζω μένει κάποιο κενό στον αναγνώστη, μια απορία. Ειδικά μάλιστα για τους μικρούς αναγνώστες...
Υγ: Για το σύνδρομο asperger έχω γράψει εδώ


Στην συνέχεια σας παρουσιάζω το έντυπο "Τα αδέρφια μας με αυτισμό". Δημιουργήθηκε από το σύλλογο γονέων, κηδεμόνων και φίλων αυτιστικών ατόμων Ν. Λάρισας το 2006 και αναφέρεται σε παιδιά (7-12 ετών) που έχουν αδέρφια με αυτισμό. Όπως αναφέρουν και οι δημιουργοί του, στόχος του βιβλίου είναι "να βοηθήσει τα παιδιά να καταλάβουν καλύτερα τις ιδιαιτερότητες των αδερφών του με αυτισμό, έτσι ώστε η συμβίωση μαζί τους να είναι καλύτερη". Φυσικά, το βιβλίο αυτό μπορεί να διαβαστεί και από παιδιά μεγαλύτερης ηλικίας ή από γονείς στους οποίους έτσι δίνεται η δυνατότητα να συζητήσουν με τα παιδιά τους για τα αυτιστικά αδέρφια τους. Μπορείτε να το βρείτε εδώ  και να το κατεβάσετε δωρεάν στον υπολογιστή σας.
Πρόκειται για μια αξιόλογη δουλειά, γραμμένη με απλό και κατανοητό λόγο που πιστεύω ότι θα βοηθήσει τα παιδιά να κατανοήσουν τι είναι ο "αυτισμός" και πως μπορούν να βοηθήσουν τα αδέρφια τους στις καθημερινές τους δυσκολίες. Το έργο ξεκινάει με μια σύντομη αναφορά στον αυτισμό και στις δυσκολίες που συνεπάγονται από αυτόν. Στην συνέχεια, τα παιδιά θα βρούνε ερωτήσεις που έχουν κάνει άλλα παιδιά για τα αυτιστικά τους αδέρφια, όπως "γιατί ο αδερφός μου δεν με κοιτάζει όταν του μιλάω" ή "γιατί ο αδερφός μου θέλει να κάνει τα ίδια πράγματα πολλές φορές;". Ακόμη, δίνονται συμβουλές (βασιζόμενες στο τι είπαν άλλα παιδιά με αυτιστικά αδέρφια) για το πως μπορούν να μιλήσουν στους τρίτους για τα αδέρφια τους, χωρίς να νιώθουν μειονεκτικά. Για παράδειγμα "τους λέω ότι είναι διαφορετική από εμάς". Οι συγγραφείς δείχνουν κατανόηση στο ότι τα παιδιά μπορεί ορισμένες φορές να έχουν αρνητικά συναισθήματα για τα αδέρφια τους, καθησυχάζοντας τα με σχόλια που έκαναν άλλα παιδιά όταν βρέθηκαν στην θέση τους. Έτσι, το παιδί καταλαβαίνει ότι δεν είναι κακό να νιώθει άσχημα κάποιες φορές για τον/την αδερφό/ή του, αλλά αντιθέτως ότι είναι απολύτως φυσιολογικό. Στο τέλος, δίνονται κάποιες ερωτήσεις για να απαντήσει το παιδί σχετικά με την συμπεριφορά του/της αδερφού/ής του και ένα ημερολόγιο για τα συναισθήματά του.
Εν κατακλείδι, το παραπάνω έντυπο το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Το βασικό του πλεονέκτημα είναι ότι βασίζεται εξολοκλήρου στην εμπειρία και στις απαντήσεις άλλων παιδιών με αυτιστικά αδέρφια. Με άλλα λόγια, είναι απαλλαγμένο από θεωρίες και επιστημονικούς ορισμούς και στηρίζεται στην εμπειρία και στα βιώματα παιδιών που απευθύνονται σε παιδιά.
Υγ: Για τον αυτισμό έχω γράψει εδώ.


Το επόμενο έντυπο που θα σας παρουσιάσω είναι το παραμύθι "Οι αχώριστοι ή Οι περιπέτειες του Παύλου, της Παυλίνας και της Παυλίτσας". Δημιουργήθηκε από το Σύλλογο Συνδρόμου Down Ελλάδος και αποτελεί μετάφραση μιας από τις "ειδικές" εκδόσεις (Beiheft 4, Οκτώβριος 1993) του Γερμανικού Συλλόγου Γονέων Παιδιών με σύνδρομο Down. Απευθύνεται σε παιδιά και στόχος των δημιουργών είναι να βοηθήσουν τους μικρούς αναγνώστες να κατανοήσουν με απλό τρόπο τι είναι το σύνδρομο down. Μπορείτε να το βρείτε εδώ και να το κατεβάσετε δωρεάν στον υπολογιστή σας.
Πρόκειται για την ιστορία του Παύλου ενός χρωμοσώματος 21 που ζούσε μόνος του σε ένα κύτταρο και ένιωθε δυστυχισμένος. Σύντομα βρήκε το ταίρι του, την Παυλίνα. Ήταν και αυτή χρωμόσωμα 21 και μαζί τα δύο αδέρφια ζούσαν ευτυχισμένα. Κάποια στιγμή, όμως, χρειάστηκε να χωρίσουν και να πάνε σε καινούρια κύτταρα. Ο Παύλος και η Παυλίνα δεν μπορούσαν να αφήσουν ο ένας τον άλλο και έτσι αποφάσισαν να τρυπώσουν κρυφά μαζί στο νέο κύτταρο. Εκεί, προς έκπληξή τους, βρήκαν και ένα τρίτο χρωμόσωμα, την Παυλίτσα. Τα τρία χρωμοσώματα ήταν τόσο χαρούμενα που αποφάσισαν να μείνουν για πάντα μαζί. Παρότι το νέο κύτταρο δεν λειτουργούσε πάντα σωστά και γινόταν αρκετές φορές λάθη, επικρατούσε η απόλυτη ευτυχία χάρη στους συνεχείς χορούς που προσέφεραν τα τρία χρωμοσώματα 21. Κατά την γνώμη μου, είναι ο πιο απλός και διασκεδαστικός τρόπος για να καταλάβει ένα παιδί τι είναι το σύνδρομο down. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι τα παιδιά παίρνουν τα πολυτιμότερα μαθήματα για την ζωή μέσα από τα παραμύθια. Θεωρώ ότι είναι ένα ιδιαιτέρως χρήσιμο κείμενο ειδικά για τα παιδιά που έχουν αδέρφια με σύνδρομο down και βρίσκονται σε αρκετή μικρή ηλικία ώστε να κατανοήσουν τις θεωρίες και τους ορισμούς των επιστημόνων. 
Το έντυπο συνεχίζει με μια σύντομη αναφορά σε γενικότερες πληροφορίες για το down, ενώ ιδιαίτερα έξυπνος είναι ο τρόπος που τελειώνει ("τέλος... ή αρχή..."). Μπορεί να είναι το τέλος του εντύπου, αλλά μπορεί να είναι και η αρχή μιας νέας ζωής. Στο τέλος αναφέρονται λίγα λόγια για το σύλλογο και παραθέτονται τα στοιχεία επικοινωνίας για όσους θέλουν περισσότερες πληροφορίες ή να βοηθήσουν με τον οποιοδήποτε τρόπο.
Εν κατακλείδι, το παραπάνω έντυπο το συνιστώ ανεπιφύλακτα. Το βασικό του πλεονέκτημα είναι ότι έχει την μορφή παραμυθιού. Γραμμένο με απλό και χιουμοριστικό τρόπο, απαλλαγμένο από θεωρίες και επιστημονικούς ορισμούς δίνει με απλό και κατανοητό τρόπο τον ορισμό του συνδρόμου down.
Υγ: Για το σύνδρομο down έχω γράψει εδώ.





Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου