Παιδική κακοποίηση- Σεξουαλική κακοποίηση
Μορφές παιδικής κακοποίησης
Παραμέληση. Υπάρχει όταν οι γονείς δεν παρέχουν την αναγκαία φροντίδα για την ασφάλεια και υγιή ανάπτυξη των παιδιών, είτε σκόπιμα είτε άθελά τους, τα παιδιά υφίστανται παραμέληση
Βία στο ζευγάρι. Τα παιδιά τραυματίζονται, απλώς και μόνο βλέποντας τον ένα γονέα να κακοποιείται από τον άλλον. Οι επιπτώσεις είναι το ίδιο σοβαρές σαν να είχε κακοποιηθεί το ίδιο το παιδί.
Κίνδυνοι στο διαδίκτυο. Στο διαδίκτυο κυκλοφορούν παράνομα εικόνες παιδικής πορνογραφίας. Σε αυτές τα παιδιά κακοποιούνται βάναυσα, ενώ οι παραγωγοί-διακινητές είναι συνήθως μορφωμένοι, οικογενειάρχες, υπεράνω κάθε υποψίας. Η θέαση των εικόνων συντηρεί το κύκλωμα της παιδικής πορνογραφίας και ενισχύει τις παιδοφιλικές τάσεις του χρήστη.
Συναισθηματική κακοποίηση. Οι συνεχείς κριτικές, οι βρισιές, οι κοροϊδίες, τα υποτιμητικά σχόλια, η απόρριψη, τα πειράγματα, οι παράλογες και υπερβολικές απαιτήσεις είναι επιθέσεις στην αξία του παιδιού και στην υγιή του ανάπτυξη.
Σωματική κακοποίηση. Περιλαμβάνει τη σωματική τιμωρία, δυνατά χτυπήματα με το χέρι ή αντικείμενα, καψίματα, δαγκώματα, στραγγαλισμό, με αποτέλεσμα εκδορές, μελανιές, σπασμένα κόκαλα, παραμόρφωση, μόνιμη βλάβη ή απώλεια οργάνων και θάνατο.
Σεξουαλική κακοποίηση. Όλα τα είδη της σεξουαλικής δραστηριότητας μεταξύ ενηλίκων όταν πραγματοποιούνται στα παιδιά, αλλά και δραστηριότητες χωρίς άγγιγμα, όπως το να παίρνει ο μπαμπάς το παιδί να δουν πορνογραφία μαζί, να ενθαρρύνει κανείς το παιδί να παρακολουθεί σεξουαλικές πράξεις κ.τ.λ. Γενικά, οποιαδήποτε πράξη με παιδιά, περιλαμβάνει σεξουαλική διέγερση του ενήλικα είναι κακοποίηση. Το παιδί μπορεί πάντα να αντιληφθεί ότι υπάρχει κάτι “περίεργο” στην ατμόσφαιρα και τραυματίζεται από αυτό.
Πόσο συχνά συμβαίνει η παιδική σεξουαλική κακοποίηση;
Ο πραγματικός αριθμός των περιστατικών σεξουαλικής κακοποίησης είναι πολύ δύσκολο να υπολογιστεί, καθώς η ντροπή και ο φόβος εμποδίζει τα παιδιά να μιλήσουν. Οι περισσότεροι ερευνητές διεθνώς συμφωνούν ότι περίπου 1 στις 4-5 γυναίκες και 1 στους 6-7 άνδρες έχουν υποστεί κάποια μορφή σεξουαλικής κακοποίησης μέχρι να ενηλικιωθούν, ενώ 3 στα 4 παιδιά δε θα μιλήσουν ποτέ κατά την διάρκεια της παιδικής τους ηλικίας για την κακοποίηση. Πάνω από 90% των ατόμων που κακοποιούν παιδιά είναι άτομα γνωστά στο παιδί, είτε από το άμεσο ή έμμεσο οικογενειακό περιβάλλον, ή φίλοι της οικογένειας, γείτονες, επαγγελματίες που ασχολούνται με παιδιά κ.α. Ένα μεγάλο ποσοστό δραστών είναι έφηβοι και νεαροί ενήλικες. Για αυτό όταν παρατηρείται έφηβοι να έχουν σεξουαλικό ενδιαφέρον για μικρότερα παιδιά, θα πρέπει να αναζητηθεί ψυχοθεραπευτική βοήθεια πριν παγιωθεί η τάση για παιδοφιλία. Όσο νωρίτερα γίνει η παρέμβαση, τόσο πιο αποτελεσματική θα είναι. Επίσης, θα πρέπει να διερευνηθεί γιατί ο έφηβος έχει αυτή την συμπεριφορά (συχνά έχουν κακοποιηθεί οι ίδιοι από ενήλικες και επαναλαμβάνουν το τραύμα σε μικρότερα παιδιά (acting out)).
Πως μπορείτε να καταλάβετε ότι ένα παιδί κακοποιείται σεξουαλικά;
Τα παιδιά σιωπούν, γιατί οι δράστες ίσως έχουν απειλήσει ότι θα τα βλάψουν ή τα έχουν κατηγορήσει ότι προκάλεσαν την κακοποίηση ή φοβούνται ότι θα διαλυθεί η οικογένεια ή ακόμη δεν γνωρίζουν ότι έχουν δικαίωμα να πουν όχι και να μιλήσουν. Για αυτό θα πρέπει οι ενήλικες να επαγρυπνούν για τις άμεσες ενδείξεις, όπως:
Σωματικά προβλήματα: ευαισθησία, μώλωπες, πόνος στην στοματική ή γενετική περιοχή, δυσκολία να καθίσει, σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, εγκυμοσύνη.
Εφιάλτες, δυσκολία και τρόμος στον ύπνο, κούραση, τικ, τραύλισμα, ξαφνικά ανορεξία ή βουλιμία.
Παλινδρόμηση σε συμπεριφορές μικρότερης ηλικίας π.χ. πιπίλισμα του δαχτύλου, ενούρηση κατά την διάρκεια της νύχτας.
Απρόσμενες αλλαγές στην διάθεση, όπως κατάθλιψη, απόσυρση, μυστικοπάθεια, απομόνωση. Φόβος για συγκεκριμένα άτομα ή τοποθεσίες, ξαφνική ντροπαλότητα.
Απομάκρυνση από γονείς και φίλους. Δεν μιλάει, δεν ανοίγεται όπως παλιότερα. Φοβάται να βγει από το δωμάτιο ή το σπίτι.
Ανεξήγητη γνώση σεξουαλικών θεμάτων για την ηλικία του, η οποία εκδηλώνεται μέσα από ακατάλληλη σεξουαλική δραστηριότητα με παιχνίδια, κούκλες ή αντικείμενα και κατοχή νέων ενήλικων λέξεων για μέρη του σώματος ή σεξουαλικές δραστηριότητες προς μικρότερα παιδιά. Ζωγραφιές που επιδεικνύουν σεξουαλική επιθετικότητα, σεξουαλικές πράξεις.
Ντροπή για το σώμα. Δεν θέλει να ξεντύνεται ή να αλλάζει ρούχα μπροστά σε άλλους. Αρχίζει να “χαϊδεύεται”, να αγγίζει ενήλικους και άλλα παιδιά με επίμονο και ακατάλληλο τρόπο. Δεν θέλει να συμμετέχει σε εκδρομές, γυμναστική, παιχνίδι, ομαδικές δραστηριότητες κ.τ.λ. με άλλα παιδιά.
Δείχνει εμμονή για έναν καινούριο μεγαλύτερο “φίλο” και κατέχει ξαφνικά αδικαιολόγητα χρήματα ή δώρα.
Οι έφηβοι συχνά εμφανίζουν κατάχρηση ουσιών, αυτοτραυματισμό ή αποπειρώνται να φύγουν από το σπίτι.
Πως μπορείτε να προστατέψετε τα παιδιά από την σεξουαλική κακοποίηση;
Να πείτε στα παιδιά ότι έχουν δικαίωμα να πουν ΟΧΙ και ότι ΔΕΝ ΠΡΕΠΕΙ ΠΟΤΕ να κρατούν κανένα μυστικό για αγγίγματα και αγκαλιές. Πείτε τους ότι έχουν δικαίωμα και πρέπει να μιλήσουν και ότι εσείς δεν θα θυμώσετε. Πείτε τους ότι το σώμα τους τούς ανήκει και ότι κανείς δεν έχει δικαίωμα να αγγίζει με τρόπο που τους είναι άβολος. Πείτε τους να εμπιστεύονται το ένστικτό τους για το αν κάποιο άγγιγμα είναι σωστό ή λάθος.
Αναπτύξτε μια σχέση ανοιχτής εμπιστοσύνης με τα παιδιά σας. Να ακούτε τους φόβους τους και τις ανησυχίες τους.
Υπάρχουν στο εμπόριο σήμερα πολλές εκπαιδευτικές ταινίες για παιδιά διαφόρων ηλικιών που εξηγούν στα παιδιά τι είναι σεξουαλική κακοποίηση και πως να προφυλαχθούν από αυτήν.
Αν υποπτεύεστε ότι κάποιος συγγενής κακοποιεί ένα παιδί, είναι σημαντικό να μιλήσετε για την κατάσταση παρά να αψηφήσετε την ανησυχία σας και να ανακαλύψετε αργότερα ότι όντως συνέβαινε κάτι τέτοιο. Δεν θα πρέπει να αφήσετε την αγάπη για το δράστη ή την ντροπή για το “τι θα πει ο κόσμος;” ή το φόβο “μην χαλάσουμε τις σχέσεις μας” να σας σταματήσει από το να αναζητήσετε βοήθεια από ειδικό επαγγελματία και τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας.
Είναι κρίσιμης σημασίας να πιστέψετε το παιδί, όταν κάνει την αποκάλυψη. Αν δεν πιστέψουμε τα παιδιά, πολύ πιθανόν να μην ξαναδοκιμάσουν ποτέ να ανοιχτούν σε κάποιον.
Διδάξτε στα παιδιά ότι πρέπει να λένε ΟΧΙ όταν δεν θέλουν να παίξουν, να τα γαργαλήσουν, να τα αγκαλιάσουν ή να τα φιλήσουν. Βοηθήστε τα να καταλάβουν ποια συμπεριφορά είναι λάθος και ότι θα πρέπει πάντα να σας πουν αν κάποιος τους φέρθηκε έτσι, ακόμη και αν τους ήταν αδύνατο να το πουν εκείνη την στιγμή. Αρχικά οι δράστες χρησιμοποιούν αθώα αγγίγματα για να εξοικειώσουν το παιδί και μετά προχωρούν σε σεξουαλική κακοποίηση.
Θα πρέπει να είστε πολύ προσεκτικοί και να μην αφήνετε τα παιδιά με κάποιον που έχετε επιφυλάξεις.
Ενήλικες που έχουν κακοποιηθεί σεξουαλικά ως παιδιά
Η παιδική κακοποίηση δεν επηρεάζει μόνο την παιδική ηλικία. Πολλοί ενήλικες που είχαν κακοποιηθεί σεξουαλικά ως παιδιά, περνούν ολόκληρη την ζωή τους φέρνοντας το εσωτερικό τραύμα, το οποίο συνεχίζει να τους προκαλεί πόνο και να παρεμποδίζει την ζωή τους με ποικίλους τρόπους. Είναι σημαντικό για τους ενήλικες που έχουν κακοποιηθεί ως παιδιά να αναζητήσουν θεραπευτική βοήθεια από ειδικούς που θα κατανοήσουν χωρίς να κατακρίνουν, ώστε να μπορέσουν να βοηθήσουν τους εαυτούς τους, αλλά και για να είναι πιο αποτελεσματικοί ως γονείς
Ο κανόνας των εσώρουχων (για γονείς)
Μπορείτε να μάθετε περισσότερα σχετικά με τα μέτρα πρόληψης και προστασίας μέσω της ιστοσελίδας www.coe.int/oneinfive
(για εκπαιδευτικούς)
https://enastapente.gr/pdf/kanonas_eswrouxwn.pdf
https://enastapente.gr/pdf/20210609_(f)%20%CE%A3%CE%A5%CE%9C%CE%A0%CE%9B%CE%97%CE%A1%CE%A9%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%99%CE%9A%CE%9F%20%CE%A5%CE%9B%CE%99%CE%9A%CE%9F%20%CE%95%CE%93%CE%9A%CE%95%CE%9A%CE%A1%CE%99%CE%9C%CE%95%CE%9D%CE%9F%CE%A5%20%CE%A0%CE%A1%CE%9F%CE%93%CE%A1%CE%91%CE%9C%CE%9C%CE%91%CE%A4%CE%9F%CE%A3%20160877-2020.pdf
Ασφαλές άγγιγμα (για εκπαιδευτικούς)
Το «Ασφαλές Άγγιγμα» ταξιδεύει σε όλα τα σχολεία και βοηθάει ολοένα και περισσότερα παιδιά μέσα από την ψηφιακή τεχνολογία.
Τη χρονική περίοδο 2020-2021, το ΕΛΙΖΑ, ανταποκρινόμενο στις απαιτήσεις για πανελλαδική εφαρμογή του προγράμματος «Ασφαλές Άγγιγμα» και για ενσωμάτωση του προγράμματος στην εκπαιδευτική διαδικασία σε όλα τα Νηπιαγωγεία και τις τάξεις Α’, Β’, Γ’ Δημοτικών σχολείων της Ελλάδας, αλλά και στις ανάγκες της ψηφιακής εποχής, υλοποιεί ένα «ψηφιακό» Ασφαλές Άγγιγμα, όπου όλοι οι δάσκαλοι της χώρας, μπορούν να εκπαιδεύονται σε αυτό και να εκπαιδεύουν στη συνέχεια τους μαθητές τους.
Το «δια ζώσης» πρόγραμμα μαγνητοσκοπήθηκε και με την ανάλογη εκπαίδευση των εκπαιδευτικών και την κατάρτιση τους μέσα από ένα εμπεριστατωμένο εγχειρίδιο χρήσης, συμπεριλήφθηκε στα “Εργαστήρια Δεξιοτήτων” του Ινστιτούτου Εκπαιδευτικής Πολιτικής του Υπουργείου Παιδείας. Έτσι, οι εκπαιδευτικοί όλης της Ελλάδας όλων των Δημόσιων δημοτικών των τάξεων Α΄, Β΄, Γ΄ μπορούν να επιλέξουν το Πρόγραμμα προς υλοποίηση στην τάξη.
Το ψηφιακό πρόγραμμα έχει 3 βασικούς πυλώνες:
Το πρόγραμμα Ασφαλές Άγγιγμα που απευθύνεται στα παιδιά Α, Β, Γ, Δημοτικού
Το εκπαιδευτικό video για εκπαιδευτικούς
Το ενημερωτικό video για γονείς
Για τους σκοπούς του ψηφιακού Προγράμματος, δημιουργήθηκε μια ψηφιακή πλατφόρμα, στην οποία συμπεριλαμβάνεται όλο το εκπαιδευτικό υλικό.
Τι πρέπει να κάνετε όταν υποψιάζεστε σεξουαλική κακοποίηση
Παραμείνετε ψύχραιμοι, μην αντιδράσετε με έκπληξη, αποστροφή ή αγανάκτηση
Ακούστε το παιδί προσεκτικά και αποφύγετε να μείνετε τελείως σιωπηλοί
Ρωτήστε τι συνέβη και με ποιον αλλά μη ρωτήσετε το γιατί
Μη το διορθώνετε και μην το αμφισβητείτε λέγοντας για παράδειγμα "είσαι σίγουρος/η πως ήταν ο θείος σου/ ο μπαμπάς σου;"
Αφήστε το να μιλήσει για το πως αισθάνεται και μη το πιέσετε να αποκαλύψει κάποιο συναίσθημα το οποίο δεν είναι έτοιμο να μοιραστεί
Μη το πιέσετε να δείξει σωματικές του κακώσεις
Αποφύγετε λέξεις που μπορεί να το τρομάξουν όπως "βιασμός", "κακοποίηση", "αιμομιξία"
Καθησυχάστε και υποστηρίξτε το παιδί με δηλώσεις όπως " είσαι πολύ γενναίος/γενναία που μου μίλησες γι' αυτό", "θα κάνω οτιδήποτε μπορώ για να σε βοηθήσω"
Απαντήστε στις ερωτήσεις του απλά και ειλικρινά
Μη το αμφισβητήσετε. Αν νιώσει ότι δεν το πιστεύετε ίσως δεν προσπαθήσει να ξαναμιλήσει σε κανένα
Μη προβείτε σε γρήγορα συμπεράσματα
Πολλές φορές το παιδί μας ζητά να κρατήσουμε το μυστικό του και να μη το πούμε σε κανένα. Δεν πρέπει να του δώσετε τέτοια υπόσχεση. Μπορείτε όμως να του εξηγήσετε ότι θα μοιραστείτε τις πληροφορίες που σας έδωσε μόνο με ανθρώπους που μπορούν να το βοηθήσουν και να το προστατέψουν
Επικοινωνήστε με κάποιον που μπορεί να σας βοηθήσει: τον παιδίατρο, ένα ψυχολόγο, ένα κοινωνικό λειτουργό, την αστυνομία ή μια από τις τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας, που μπορούν να σας καθοδηγήσουν:
Εθνική Τηλεφωνική Γραμμή για τα Παιδιά SOS (Χαμόγελο του παιδιού) – 1056
Εθνική Γραμμή Παιδικής Προστασίας – 1107
Ευρωπαϊκή Γραμμή Στήριξης Παιδιών και Εφήβων – (116-111)
Γραμμή βοήθειας ΥποΣΤΗΡΙΖΩ – 80011 80015
Γραμμή Μαζί για το Παιδί της Ένωσης «Μαζί για το Παιδί» – 11525
Γραμμή του Συνηγόρου του Πολίτη για παιδιά – 8001132000
Υποδιεύθυνση Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος (Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη) – 11012
ΕΛΙΖΑ - 10454
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου