Σύνδρομο παιδιού από γυαλί (glass child)

Το σύνδρομο του παιδιού από γυαλί δεν είναι ιατρική κατάσταση. Είναι ένας άτυπος όρος που χρησιμοποιείται συχνά για να περιγράψει τις προκλήσεις και τις μοναδικές δυνάμεις των αδελφών παιδιών με χρόνιες ασθένειες ή αναπηρίες.

Όταν ένα παιδί έρχεται αντιμέτωπο με μια χρόνια πάθηση ή μια αναπηρία, ένας γονέας ή ο φροντιστής έχει μια άμεση αντίδραση, να υποστηρίξει και να κάνει οτιδήποτε είναι δυνατό για να βοηθήσει αυτό το παιδί. Ενώ οι γονείς αναλώνονται με τις ιατρικές ανάγκες του παιδιού σε κίνδυνο, τα υγιή αδέρφια τους χρειάζονται επίσης αγάπη και υποστήριξη.

Πώς εκδηλώνεται στα παιδιά

Αναρωτιέστε αν το παιδί σας έχει σύνδρομο γυάλινου παιδιού; Καθώς δεν πρόκειται για ιατρική κατάσταση, δεν υπάρχει λίστα συμπτωμάτων στα οποία μπορείτε να αναφερθείτε. Αλλά ορισμένα χαρακτηριστικά και συμπεριφορές είναι μια καλή ένδειξη ότι ένα παιδί αισθάνεται αόρατο:

• Μεγαλώνει γρήγορα και ενεργεί πιο ώριμα (και ανήσυχα ) από άλλα παιδιά της ηλικίας του
• Αναλαμβάνουν οικογενειακές ευθύνες που δεν είναι οι κατάλληλες αναπτυξιακά
• Υπερκόπωση 
• Προβάλει μια εικόνα στον κόσμο πως δεν χρειάζεται βοήθεια (Κάτι που δεν είναι αλήθεια: Όλα τα παιδιά χρειάζονται και θέλουν τη γονική προσοχή)
• Νιώθει ένοχο ζητώντας βοήθεια, φροντίδα ή προσοχή γιατί ξέρει πόσο σκληρά εργάζονται οι γονείς του για να φροντίσουν τον αδερφό του
• Με την πάροδο του χρόνου, μπορεί να δημιουργηθεί μια ήρεμη δυσαρέσκεια, καθώς οι ανείπωτες ανάγκες του δεν ικανοποιούνται. Πολλά παιδιά από γυαλί ντρέπονται που ζηλεύουν τον αδερφό τους. Αυτό εντείνει περαιτέρω την ενοχή και την αυτοκριτική τους.

Αναλύοντας μερικά από τα συναισθήματα που βιώνουν τα υγιή αδέρφια ως γυάλινα παιδιά:

• Φόβος – Το προκάλεσα αυτό; Μπορεί/θα συμβεί και σε μένα αυτό;
• Αγανάκτηση – χρόνος που τους αφαιρέθηκε και περισσότερη προσοχή στον αδερφό τους.
• Πίεση / τελειομανία / υψηλά πρότυπα – πάρα πολλές απαιτήσεις που τους τίθενται, νιώθοντας ότι δεν μπορούν να κάνουν λάθος. πρέπει να κάνουν τα πράγματα τέλεια για να «μη κουνήσουν το σκάφος».
• Σιωπή/αίσθηση ξεχασμένη – αφήστε τους να έχουν φωνή, θέλουν να τους δουν και να τους ακούσουν.
• Έντονα ανεξάρτητοι – δεν ζητούν βοήθεια όταν τη χρειάζονται και νιώθουν μεγαλύτερη ευθύνη σε μικρότερη ηλικία.

Συμπτώματα περιλαμβάνουν:

• Πολύς ύπνος, πολύ λίγος ή κακός
• Παλινδρομικές συμπεριφορές (όπως ενούρηση στο κρεβάτι, πιπίλισμα αντίχειρα ή εκρήξεις θυμού)
• Αλλάζει η όρεξη
• Αύξηση ή απώλεια βάρους
• Υπερκινητικότητα ή κόπωση
• Δυσκολία συγκέντρωσης
• Αλλαγές στις ακαδημαϊκές επιδόσεις
• Εναλλαγές διάθεσης
• Ζητήματα συμπεριφοράς, όπως εκφοβισμός, ψέμα ή παρρησία
• Προσκόλληση
• Απομόνωση ή απόσυρση
• Συμπεριφορά που αναζητά την προσοχή

Το σύνδρομο του παιδιού από γυαλί δεν είναι μια πάθηση ψυχικής υγείας. Όμως οι εμπειρίες που έχουν μεγαλώνοντας κάνουν τα γυάλινα παιδιά πιο ευάλωτα σε ψυχικές ασθένειες. Και αυτές οι καταστάσεις έχουν αναγνωρίσιμα συμπτώματα. Καθώς ένα γυάλινο παιδί μπαίνει στην ενηλικίωση, μπορεί να αναπτύξει παθήσεις ψυχικής υγείας όπως:

• Διαταραχές άγχους ή πανικού
• Κλινική κατάθλιψη
• Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή
• Διατροφικές διαταραχές
• Διαταραχή μετατραυματικού στρες
• Σύνθετη διαταραχή μετατραυματικού στρες

Ο ψυχολογικός αντίκτυπος του συνδρόμου του παιδιού από γυαλί ποικίλλει ανάλογα με πολλούς διαφορετικούς παράγοντες:

• Η έναρξη των προβλημάτων υγείας του αδερφού. 
• Οι αναπτυξιακές ηλικίες των εμπλεκόμενων παιδιών. 
• Η σχέση γονέα-παιδιού. 
• Η σημασία και ο βαθμός των αναγκών που δεν ικανοποιούνται. 
• Πολιτιστικές διαφορές. Ρόλοι φύλου , σειρά γέννησης , θρησκευτική πεποίθηση.
• Η ικανότητα έκφρασης άγχους ή αγωνίας. 

Μπορεί να αποφευχθεί;

Πριν αντιμετωπίσουμε αυτήν την ανησυχία, είναι σημαντικό να ξεκαθαρίσουμε δύο πράγματα: Το να είσαι γυάλινο παιδί δεν είναι κακό. Δεν βιώνουν όλοι μια «γυάλινη παιδική ηλικία» με τον ίδιο τρόπο. Σίγουρα, υπάρχουν και μειονεκτήματα. Αλλά υπάρχουν και θετικά χαρακτηριστικά που σχετίζονται με τα γυάλινα παιδιά. Τα γυάλινα παιδιά τείνουν να είναι συμπονετικά, ευρηματικά και παθιασμένοι υποστηρικτές των άλλων. Δεν μπορείς να «αποφύγεις» να μεγαλώσεις ένα γυάλινο παιδί. Επιπλέον, όλα τα παιδιά θυμούνται τα παιδικά τους χρόνια διαφορετικά από τους γονείς τους. Καλώς ή κακώς, δεν μπορείτε να κάνετε ένα παιδί να νιώσει ότι υποστηρίζεται. Το μόνο που μπορείτε να κάνετε είναι το καλύτερό σας:

• Μιλήστε για αυτό

Αν ανησυχείτε ότι το παιδί σας επηρεάζεται από μια οικογενειακή δυναμική που δεν μπορείτε να αλλάξετε εύκολα, αξίζει μια συζήτηση. Έτσι, δημιουργήστε έναν ασφαλή χώρο για να γίνει αυτή η συζήτηση. Το κάνετε αυτό χρησιμοποιώντας δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης και αρκετή υπομονή. Και να μην παίρνετε προσωπικά τα πράγματα που λέει το παιδί σας. Θυμηθείτε, το παιδί σας είναι παιδί. Μπορεί να είναι ώριμο, αλλά δεν είναι ειδικό στο να μιλάει για τα συναισθήματά του.

• Αφήστε τους να στηριχθούν στο σύστημα υποστήριξής τους

Σε έναν ιδανικό κόσμο, εσείς και το παιδί σας μπορείτε να κάνετε ανοιχτές, ειλικρινείς συζητήσεις για το πώς το επηρεάζει η κατάσταση του αδερφού του. Αλλά για πολλούς λόγους, δεν είναι όλοι σε θέση να κάνουν αυτές τις συζητήσεις. Αυτό είναι εντάξει. Να θυμάστε: Δεν είστε το μόνο άτομο στη ζωή του παιδιού σας.

• Ζητήστε βοήθεια

Μπορεί να πληγώσει λίγο την περηφάνια σας. Αλλά το να επισκέπτεστε άλλους σε στιγμές ανάγκης μπορεί να μειώσει τον αντίκτυπο που έχουν οι ειδικές ανάγκες ενός αδερφού στα άλλα παιδιά σας. Μειώνει επίσης τις πιθανότητες να καείτε .

• Θέστε ρεαλιστικές προσδοκίες

Η συνοδεία μιας εκδρομής ή η προπόνηση μιας μικρής ομάδας πρωταθλήματος μπορεί να είναι υπερβολικό. Αλλά μπορεί να εκπλαγείτε πόσο αγαπητό μπορεί να αισθάνεται το παιδί σας γνωρίζοντας ότι έχει 10 λεπτά αγκάλιασμα για να περιμένει με ανυπομονησία κάθε βράδυ.

• Προσφέρετέ τους μια θέση στο τραπέζι

Μπορεί να φαίνεται αδιανόητο, αλλά ένας τρόπος για να κάνετε ένα παιδί από γυαλί να αισθάνεται ότι φαίνεται είναι να του συμπεριφέρεστε σαν φροντιστής που είναι. Ρωτήστε εάν θέλουν να συμπεριληφθούν σε συζητήσεις σχετικά με το μέλλον του αδερφού τους — ειδικά αν μπορεί τελικά να γίνουν ο κύριος φροντιστής τους. Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να συμπεριληφθούν τα παιδιά, ανάλογα με την ηλικία και το αναπτυξιακό τους επίπεδο. Είναι ευπρόσδεκτοι να αρνηθούν. Αλλά το να ρωτάς δείχνει ότι σέβεστε και ότι βλέπετε και εκτιμάτε τη φροντίδα που παρέχουν.

• Γνωρίστε τους πόρους σας

Υπάρχουν πολλές οργανώσεις για γονείς παιδιών με ειδικές ανάγκες. Και πολλά από αυτά παρέχουν πόρους για την ανατροφή αδερφών χωρίς αναπηρία, επίσης. Μερικοί προσφέρουν ακόμη και ομάδες υποστήριξης αδελφών.

• Δώστε λίγη χάρη στον εαυτό σας

Η ενοχή είναι ένα ζήτημα με το οποίο παλεύουν οι περισσότεροι γονείς, είτε δικαιολογείται είτε όχι. Αντιμετωπίστε τις ευθύνες, την ντροπή και τις αρνητικές σκέψεις με την αυτοσυμπόνια που σας αξίζει.

Οι χρόνιες ασθένειες και οι αναπηρίες παρουσιάζουν πολλές προκλήσεις. Μπορεί επίσης να βοηθήσει τις οικογένειες να έρθουν πιο κοντά μέσω ισχυρής επικοινωνίας και συμπόνιας.