Η 26η Ιουνίου καθιερώθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα κατά των Ναρκωτικών και της Παράνομης Διακίνησής τους στις 7 Δεκεμβρίου 1987 από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ.
1. Τα ναρκωτικά: Είδη και επιπτώσεις
Τα ναρκωτικά διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες:
- Κατασταλτικά (π.χ. ηρωίνη, αλκοόλ): μειώνουν τη δραστηριότητα του κεντρικού νευρικού συστήματος.
- Διεγερτικά (π.χ. κοκαΐνη, αμφεταμίνες, MDMA): αυξάνουν την εγρήγορση και την ενέργεια.
- Παραληρηματικά / Παραισθησιογόνα (π.χ. LSD, κάνναβη σε μεγάλες ποσότητες, μανιτάρια): προκαλούν αλλοιώσεις στην αντίληψη της πραγματικότητας.
Η εξάρτηση από ουσίες επηρεάζει το σώμα, την ψυχή, τις σχέσεις, τη λειτουργικότητα και την προοπτική ζωής.
2. Στατιστικά στην Ελλάδα
Σύμφωνα με το ΕΚΤΕΠΝ:
- Το 10% των εφήβων ηλικίας 15-18 ετών έχει δοκιμάσει κάνναβη.
- Η ηλικία πρώτης δοκιμής μειώνεται σταδιακά, φτάνοντας ακόμη και τα 13-14 έτη.
- Το 25% των μαθητών Γυμνασίου και Λυκείου έχει κάνει υπερβολική χρήση αλκοόλ τουλάχιστον μία φορά.
- Η χρήση ναρκωτικών σχετίζεται συχνά με κακές οικογενειακές σχέσεις, σχολική αποτυχία και ψυχική δυσφορία.
3. Γιατί ένας έφηβος καταφεύγει στις ουσίες;
Δεν υπάρχει μία απάντηση, αλλά ένας συνδυασμός παραγόντων:
- Περιέργεια και επιρροή συνομηλίκων
- Ανάγκη αποδοχής και ένταξης
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Έντονο άγχος, κατάθλιψη ή τραύματα
- Αντιδραστικότητα ή επιθυμία να 'αποδράσουν'
- Έλλειψη νοήματος και στόχων
4. Ο ρόλος των φίλων
Οι φίλοι έχουν τεράστια επίδραση. Ο έφηβος είναι εξαρτημένος από τη γνώμη των συνομηλίκων. Αν το κυρίαρχο «κλίμα» σε μια παρέα προωθεί τη χρήση ουσιών ως 'μαγκιά' ή 'διασκέδαση', τότε η πιθανότητα συμμετοχής αυξάνεται δραματικά.
5. Ο ρόλος των social media και των σύγχρονων προτύπων
Ζούμε σε μια εποχή όπου οι influencers, οι trap καλλιτέχνες και οι δημιουργοί περιεχομένου έχουν μεγαλύτερη εμβέλεια από τα παραδοσιακά ΜΜΕ. Οι έφηβοι είναι εκτεθειμένοι και ευάλωτοι. Ο ρόλος μας είναι να τους βοηθήσουμε να αποδομήσουν αυτές τις εικόνες και να χτίσουν το δικό τους αξιακό φίλτρο.
6. Το σχολείο και η κοινωνία
Το σχολείο μπορεί να είναι προστατευτικός παράγοντας όταν προσφέρει θετικό περιβάλλον, δίνει χώρο στον διάλογο και υιοθετεί προγράμματα πρόληψης. Η κοινωνία συχνά στέλνει αντικρουόμενα μηνύματα: καταδικάζει τα ναρκωτικά, αλλά επιβραβεύει τον υπερκαταναλωτισμό, τη βία, την επιφανειακή επιτυχία.
7. Το χάσμα των γενεών
Το να είσαι γονιός δεν σημαίνει να είσαι 'μοντέρνος'. Σημαίνει να είσαι σταθερός, διαθέσιμος, με συνέπεια. Τα παιδιά ζητούν ειλικρίνεια, ενσυναίσθηση και ανοιχτή ακρόαση.
8. Συμπτώματα που μπορεί να δείχνουν χρήση ουσιών
- Ξαφνική αλλαγή συμπεριφοράς ή διάθεσης
- Πτώση σχολικής επίδοσης
- Μυστικοπάθεια, ψέματα
- Εμφάνιση αδιαφορίας, κατάθλιψης ή επιθετικότητας
- Παράξενες οσμές, σημάδια ή αντικείμενα στο δωμάτιο
9. Τι μπορούν να κάνουν οι γονείς
- Μιλήστε ανοιχτά
- Ακούστε με ενσυναίσθηση
- Θέστε σαφή όρια
- Ενισχύστε την αυτοεκτίμηση
- Προσφέρετε νόημα, στόχους και θετικά πρότυπα
- Ζητήστε βοήθεια όταν ανησυχείτε
10. Υπηρεσίες Υποστήριξης
- ΚΕΘΕΑ (Κέντρο Θεραπείας Εξαρτημένων Ατόμων)
- ΟΚΑΝΑ (Οργανισμός Κατά των Ναρκωτικών)
- Δημοτικές Δομές Ψυχικής Υγείας
- Γραμμές βοήθειας: 1114, 1056

Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου