Στην ειδική αγωγή με απλά λόγια υποδεχόμαστε τον κ. Λεονέρδο Σκόρδο γραμματέα του Δ.Σ. του Σωματείου Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας "Αυτοεκπροσώπηση" για να μας ενημερώσει για το Σωματείο αλλά και για τον χώρο της ψυχικής υγείας μέσα από την οπτική του Σωματείου.
Καλημέρα και καλώς ήρθατε! Πείτε μας δύο λόγια για το ιστορικό και την φιλοσοφία του Σωματείου Αυτοεκπροσώπηση.
Το σωματείο «Αυτοεκπροσώπηση» συγκροτήθηκε σαν σωματείο τον Οκτώβρη του 2007 οπότε και εκλέχτηκε το πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο από λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας. Η προσπάθεια μας υποστηριζόταν και υποστηρίζεται από την Π.Ε.Ψ.Α.Ε.Ε. (Πανελλαδική Ένωση για την Ψυχοκοινωνική
Αποκατάσταση και Επαγγελματική Επανένταξη). Ο βασικός σκοπός του σωματείου είναι η ψυχοκοινωνική επανένταξη καθώς και η επαγγελματική αποκατάσταση όπως και η ενδυνάμωση της ικανότητας αυτοεκπροσώπησης των ευπαθών κοινωνικών ομάδων και των ληπτών υπηρεσιών ψυχ. υγείας ώστε να διαδραματίζουν ενεργό ρόλο στην καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού και στη διαμόρφωση πολιτικών για την αγορά εργασίας και ισότιμων ευκαιριών ένταξης. Το σωματείο ήταν ένας από τους σκοπούς της ομάδας αυτοβοήθειας και ενδυνάμωσης. Η ομάδα αυτή δεν ήταν θεραπευτική αλλά είχε σαν στόχο να βοηθήσει και να ενδυναμώσει ψυχολογικά τους λήπτες που έπαιρναν μέρος σε αυτήν, μέσα από την φιλία και την αλληλεγγύη των μελών της, την ενημέρωση και την ευαισθητοποίηση της κοινωνίας σχετικά με τους λήπτες υπηρ. ψυχ. υγ. την έκδοση τριμηνιαίας εφημερίδας και τέλος βέβαια την δημιουργία του σωματείου.
Η φιλοσοφία του σωματείου «Αυτοεκπροσώπηση» είναι ότι δεν στηρίζεται σε συγγενικά πρόσωπα ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας ή επαγγελματίες αλλά χαρακτηρίζεται από την ανεξάρτητη και αυτόνομη δράση του σε θέματα που αφορούν τα άτομα με ψυχικές δυσκολίες.
Ποιοι μπορούν να γίνουν μέλη του Σωματείου;
Μέλη του σωματείου μπορούν να γίνουν μόνο λήπτες υπηρεσιών ψυχ, υγείας που διαβιούν σε στεγαστικές δομές Ν.Π.Δ.Δ. δηλαδή από δημόσια ψυχιατρεία, από στεγαστικές δομές Μ.Κ.Ο. και όσοι διαβιούν στην κοινότητα.
Στην ιστοσελίδα σας αναφέρεστε σε «Λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας από την κοινότητα». Εξηγήστε μας με απλά λόγια τι σημαίνει αυτό.
Όταν λέμε «λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας από την κοινότητα» εννοούμε όσοι διαβιούν στην κοινότητα μόνοι τους ή με την οικογένεια τους.
Ως Σωματείο ποια είναι η άποψή σας για την ψυχική υγεία στην Ελλάδα του 2025; Θεωρείται ότι έχει υλοποιηθεί η πολυδιαφημιζόμενη ψυχιατρική μεταρρύθμιση, οι συζητήσεις της οποίας ξεκίνησαν την
δεκαετία του 80;
Σαν σωματείο η άποψη μας είναι ότι η ψυχική υγεία στην Ελλάδα του 2025 νοσεί ιδιαίτερα μετά και την ψήφιση του νομοσχεδίου Βαρτζόπουλου για την ψυχική υγεία και απεξάρτηση. Πηγαίνει δεκαετίες πίσω την ψυχιατρική μεταρρύθμιση ή οποία και πριν το νομοσχέδιο Βαρτζόπουλου είχε μείνει στα μισά. Βέβαια έχουν κλείσει αρκετά ψυχιατρικά ιδρύματα στην περιφέρεια και η Λέρος αλλά τα προβλήματα παραμένουν και αυξάνονται. Δεν υπάρχει ένα τομεοποιημένο κοινοτικό σύστημα υγείας που θα μπορούσε να λύσει τα περισσότερα προβλήματα σε κάθε βαθμίδα της ψυχικής υγείας για περίθαλψη, που είναι κοινό αίτημα όλων των εμπλεκομένων φορέων από την δεκαετία του 2000 (ληπτών, οικογενειών, επαγγελματιών ψυχ. υγείας). Οι κοινοτικές δομές που υπάρχουν είναι ανεπαρκείς και το προσωπικό στις δημόσιες δομές είναι λίγο και συνεχίζει να μειώνεται είτε βγαίνοντας στη σύνταξη είτε ακολουθεί το δρόμο της παραίτησης μην αντέχοντας άλλο την κατάσταση που επικρατεί και το burnout. Ελπίζω στο μέλλον το προσωπικό στις δημόσιες δομές ψυχικής υγείας, μαζί μα το προσωπικό στις Μ.Κ.Ο., τους συλλόγους ληπτών και τους συλλόγους των οικογενειών μέσα από τους συλλογικούς τους αγώνες διεκδίκησης για μια καλύτερη ψυχική υγεία και για την ολοκλήρωση της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης θα καταφέρουν να φέρουν αποτελέσματα στον πολύπαθο αυτό χώρο της δημόσιας ψυχιατρικής περίθαλψης.
Αναφορικά με το στίγμα, τι εικόνα έχετε; Ο μέσος άνθρωπος θεωρείτε ότι αντιμετωπίζει τα προβλήματα ψυχικής υγείας κατά αναλογία με τα αντίστοιχα της σωματικής υγείας ή ακόμα υπάρχουν πολλά στερεότυπα;
Το στίγμα υπάρχει ακόμα μέσα στη κοινωνία και θα υπάρχει γιατί για να καταπολεμηθεί αποφασιστικά θα πρέπει να αλλάξει το ίδιο το κοινωνικοοικονομικό σύστημα το οποίο θέλει να έχει τους ανθρώπους διαιρεμένους σε ομάδες για να μπορεί να επιβιώνει για να καταπιέζει η μία ομάδα την άλλη για να διασπείρει και να αναπαράγει τον ρατσισμό και την μισαλλόδοξία. Έτσι οι ψυχικά πάσχοντες, γίνονται οι αποδιοπομπαίοι τράγοι, όταν γίνεται κάποιο έγκλημα και για να μην μπορούν οι ψυχικά πάσχοντες ή αλλιώς οι άνθρωποι με ψυχοκοινωνικά προβλήματα να αγωνίζονται και να διεκδικούν τα δικαιώματα τους ισότιμα μαζί με άλλους συλλόγους εργαζομένων και ασθενών όπως οι υπόλοιποι πολίτες. Το στίγμα μπορεί να καταπολεμηθεί ως ένα βαθμό μέσα από τους συλλόγους ληπτών, με τη βοήθεια των επαγγελματιών ψυχ. υγείας και τους γονείς φροντιστές κάνοντας εκστρατείες ενημέρωσης στην κοινωνία στα σχολεία, στις σχολές, να βγαίνουν όσο μπορούν στα ΜΜΕ, να συμμετέχουν σε συνέδρια, ημερίδες και φεστιβάλ για την ψυχική υγεία τόσο στη χώρα μας όσο και στο εξωτερικό. Ακριβώς λόγω του στίγματος ο μέσος άνθρωπος αν και όχι όλοι αντιμετωπίζει τα ψυχικά προβλήματα με κάποια στερεότυπα αλλά από την άλλη υπάρχουν πολλοί άνθρωποι στη σημερινή εποχή που είναι πιο ευαίσθητοι και ενημερωμένοι για θέματα ψυχικής υγείας είτε γιατί κάποια στιγμή της ζωής τους πέρασαν μια ψυχική δυσκολία, μία κατάθλιψη ή ξέρουν κάποιο άτομο γνωστό, φίλο/η που πέρασε μια
κατάθλιψη ή ένα ψυχωσικό επεισόδιο ή ενημερώθηκαν από κάποιο site στο internet ,την τηλεόραση, ή από κάποια εκστρατεία ενημέρωσης από σύλλογο ληπτών ή σύλλογο γονέων ή επαγγελματιών.
Θεωρείτε ότι η ψυχική υγεία θα έπρεπε με κάποιον τρόπο να διδάσκεται στα σχολεία; Θα βοηθούσε στην μείωση των προκαταλήψεων, αν οι άνθρωποι γνώριζαν από την παιδική/εφηβική τους ηλικία για αυτά τα θέματα;
Όπως ακριβώς η σεξουαλική αγωγή θα έλυνε πολλά προβλήματα αν διδασκόταν στα σχολεία, το ίδιο ισχύει και για την ψυχική υγεία. Κυρίως κατά την εφηβική ηλικία τα νέα παιδιά θα ήταν σε θέση να κατανοήσουν καλύτερα τον εαυτό τους και τις αλλαγές που βιώνουν και αν ενδεχομένως κάτι χρειάζεται μεγαλύτερη παρακολούθηση ή βοήθεια. Παράλληλα βέβαια θα αναπτυσσόταν μια ενσυναίσθηση και θα μειώνονταν τόσο οι προκαταλήψεις όσο και το στίγμα εις βάρος των ψυχικά ασθενών. Η άγνοια γεννά τον φόβο, η γνώση τον καταπολεμά.
Ειδική Επιτροπή Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ψυχικά Ασθενών. Πείτε μας δύο λόγια για αυτήν και κατά πόσο πράγματι προστατεύει τα δικαιώματα των ψυχικά ασθενών.
Η Αυτοεκπροσώπηση έχει ένα μέλος της στην Επιτροπή αυτή και έτσι γνωρίζει την κατάσταση “από τα
μέσα”. Δυστυχώς η Ειδική Επιτροπή, αυτή τη στιγμή και εδώ και δύο χρόνια μόνο κατ' όνομα προστατεύει τα δικαιώματα των ψυχικά αθενών όπως είναι ο ρόλος της. Ως Αυτοεκπροσώπηση και σε συνεργασία με άλλους φορείς της ψυχικής υγείας έχουμε καταγγγείλει το γεγονός στον υφυπουργό Ψυχικής Υγείας κο Βαρτζόπουλο, αλλά δεν είδαμε καμία κίνηση από μέρους του. Ούτως ή άλλως θεωρούμε ότι μια ολιγομελής Επιτροπή για ολόκληρη την Ελλάδα δεν μπορεί να καλύψει όσα ζητήματα προκύπτουν, αλλά εδώ δεν έχει λειτουργήσει καν για την Αττική.
Οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας θεωρείτε ότι έχουν κάνει κάποια μεταστροφή; Έχουν αλλάξει ως προς τον τρόπο αντίληψης της ψυχικής υγείας και αντιμετώπισης των ανθρώπων αυτών;
Εξαρτάται με ποια περίοδο συγκρίνουμε. Θεωρούμε ότι τα τελευταία χρόνια οι επαγγελματίες ψυχικής υγείας στρέφονται στο βιοψυχοκοινωνικοοικονομικό μοντέλο, το οποίο προσπαθεί να προσεγγίσει ολιστικά και συνθετικά τον πάσχοντα άνθρωπο. Αυτό σίγουρα αποτελεί μία πρόοδο από τα στεγανά του
βιολογικού μοντέλου. Το θέμα είναι, έστω κι αν η αντίληψη έχει αλλάξει, πως μπορεί να πλαισιωθεί ο άνθρωπος που πάσχει όταν οι υποδομές είναι ελλειπείς ή ανύπαρκτες, το προσωπικό υποστελεχωμένο και στα πρόθυρα της επαγγελματικής εξουθένωσης και είναι παντελής η απουσία κοινοτικών υπηρεσιών ψυχικής υγείας στο μεγαλύτερο μέρος της επικράτειας.
Θα θέλατε να προσθέσετε κάτι άλλο;
Θα θέλαμε να ενημερώσουμε τους αναγνώστες σας ότι ως Σωματείο εκδίδουμε την εφημερίδα μας τον Δίαυλο, που είναι γραμμένη αποκλειστικά από λήπτες υπηρεσιών ψυχικής υγείας και διανέμεται δωρεάν. Μπορεί κάποιος να τη βρει σε έντυπη μορφή στην έδρα του Σωματείου μας στην ΠΕΨΑΕΕ (Ηπείρου 41) και σε ηλεκτρονική μορφή στο http://autoekprosopisi.gr/?page_id=767.
Κύριε Σκόρδο σας ευχαριστώ πολύ για τον χρόνο σας και για τις πολύτιμες πληροφορίες σας. Ελπίζω στο μέλλον να μας ξαναβοηθήσετε.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου