Αποπροσωποποίηση και αποπραγματοποίηση

Η αποπροσωποποίηση είναι μια ψυχική κατάσταση όπου το άτομο αισθάνεται αποσυνδεδεμένο από τον εαυτό του, σαν να παρατηρεί τη ζωή του από έξω. Η αποπραγματοποίηση είναι μια παρόμοια κατάσταση όπου το άτομο αισθάνεται ότι ο κόσμος γύρω του, ή μέρος του, δεν είναι πραγματικό. 

Η αποπροσωποποίηση είναι παρόμοια με την αποπραγματοποίηση και συνήθως οι δυο διαταραχές αντιμετωπίζονται ως μια. Ωστόσο, πιο συγκεκριμένα, η αποπραγματοποίηση είναι το αίσθημα ότι η εξωτερική πραγματικότητα δεν είναι αληθινή, ενώ η αποπροσωποποίηση είναι το αίσθημα ότι ο εαυτός κάποιου δεν είναι αληθινός, ότι είναι αποκολλημένος από το σώμα του. Η αποπραγματοποίηση και η αποπροσωποποίηση είναι συχνότερες σε διαταραχές όπως η κλινική κατάθλιψη, διπολική διαταραχή, έλλειψη ύπνου, και σε μερικούς τύπους επιληψίας.

Όσοι βιώνουν την αποπροσωποποίηση νιώθουν πως είναι τελείως αποκολλημένοι από τον κόσμο και από το σώμα τους και πως δρουν ως μια τελείως ξεχωριστή οντότητα. Συχνά κάποιος που βιώνει αυτό το αίσθημα αναφέρει πως "η ζωή μοιάζει με ταινία" ή ότι τα πράγματα δεν τα νιώθει αληθινά. Ωστόσο, οι πάσχοντες έχουν πλήρη συνείδηση ότι αυτή η αντίληψη για το σώμα και τον ψυχισμό τους δεν είναι κανονική, πράγμα που κάνει πιο έντονη την ανησυχία τους ότι κάτι δεν πάει καλά, και μπορεί να ενισχύσει το άγχος αλλά και αυτά τα συμπτώματα μέσω θετικής ανάδρασης. 

Η αποκόλληση της αποπραγματοποίησης μπορεί να περιγραφεί από αυτούς που βιώνουν την κατάσταση ως μια άυλη ουσία η οποία τους διαχωρίζει από τον εξωτερικό κόσμο, σαν μια ομίχλη, ένα τζάμι ή ένα πέπλο. Αυτοί που πάσχουν από αυτή την διαταραχή μπορεί να παραπονεθούν επίσης πως ό,τι βλέπουν έχει έλλειψη ζωηράδας και συναισθηματικού χρωματισμού. Η συναισθηματική αντίδραση στην αναγνώριση αγαπημένων προσώπων μπορεί να μειωθεί σημαντικά. Αισθήματα προμνησίας είναι συχνά. Μέρη γνωστά στο άτομο μπορεί να δίνουν την εντύπωση ότι τα βλέπει για πρώτη φορά ή μπορεί να φαίνονται περίεργα και εξωπραγματικά και να δίνεται σημασία σε λεπτομέρειες του περιβάλλοντος που κανονικά θα περνούσαν απαρατήρητες. Τέτοιες αντιληπτικές ανωμαλίες μπορεί να επεκταθούν και σε άλλες αισθήσεις όπως στη γεύση, στην ακοή και στην όσφρηση. Ακόμα ένα σύμπτωμα αυτής της κατάστασης είναι η συχνή ανησυχία ή οι περίεργες σκέψεις από τις οποίες δεν μπορεί να απαλλαγεί κάποιος. 

Η αίσθηση της αποπραγματοποίησης και της αποπροσωποποίησης μπορεί να εμφανιστεί επίσης σε παροδικές καταστάσεις πολύ έντονου άγχους, όπως καταστάσεις που απειλούν τη ζωή του ατόμου ή προκαλούν μεγάλο φόβο.