Κέντρα Κοινότητας και Αναπηρία

Αυτή την φορά, ζήτησα από μία φίλη και συνάδελφο, την κ. Σακελλαρίου Ευανθία που εργάζεται στο Κέντρο Κοινότητας Δήμου Νέα Σμύρνης, Αθήνας να μας βοηθήσει στο να κατανοήσουμε την σπουδαιότητα του ψυχολόγου μέσα στην κοινότητα για την κοινωνική ένταξη και ισότητα των ατόμων με αναπηρία. Η κ. Σακελλαρίου είναι ψυχολόγος ψυχοδυναμικής προσέγγισης και εκπαιδευόμενη ομαδική αναλύτρια. 

·         Κυρία Σακελλαρίου καλημέρα. Καταρχάς, εξηγήστε μας με δύο λόγια τι είναι τα Κέντρα Κοινότητας και που μπορούμε να τα βρούμε.

Τα Κέντρα Κοινότητας είναι δομή, που ξεκίνησε τη λειτουργία της σε αρκετούς Δήμους της χώρας το 2017 με στόχο την πλαισίωση ευπαθών ομάδων του γενικού πληθυσμού. Οι κύριοι τομείς παρέμβασης είναι η διεκπεραίωση αιτήσεων στο πλαίσιο παροχής οικονομικής στήριξης από την πολιτεία και η ψυχοκοινωνική στήριξη μέσα από παρεμβάσεις εξειδικευμένου επιστημονικού προσωπικού και δράσεις στην κοινότητα. Μεταξύ των παροχών θέση έχει και η ψυχολογική υποστήριξη.

·         Εσείς εργάζεστε ως ψυχολόγος σε Κέντρο Κοινότητας. Τι υπηρεσίες ακριβώς παρέχετε και ποιο είναι το κόστος;

Η παροχή υπηρεσιών στο πλαίσιο του Κέντρου Κοινότητας είναι δωρεάν.

Ο ψυχολόγος παρεμβαίνει μετά από αξιολόγηση του αιτήματος του πολίτη. Στο Κέντρο Κοινότητας για λόγους, που άπτονται του πλαισίου λειτουργίας της δομής, η παρέμβαση δε μπορεί να είναι μακράς διάρκειας. Έτσι παρέχονται υπηρεσίες βραχέως τύπου και κυρίως στο πλαίσιο Συμβουλευτικής. Σε περίπτωση που ο ψυχολόγος εκτιμά, ότι θα πρέπει να ακολουθηθεί ψυχοθεραπεία, τότε άμεσα παραπέμπει σε άλλο εξειδικευμένο φορέα στήριξης. Δυστυχώς τα δεδομένα επιβεβαιώνουν την έλλειψη επαρκών σε αριθμό δημόσιων δομών για την πλήρη κάλυψη των αιτημάτων για ψυχοθεραπεία, που υποδεχόμαστε συχνά στα Κέντρα Κοινότητας.

·         Πως μπορεί ένας ψυχολόγος που εργάζεται σε Κέντρα Κοινότητας να στηρίξει τα άτομα με αναπηρία;

Στο πλαίσιο Συμβουλευτικής ή ψυχολογικής υποστήριξης και σε κατάλληλο χώρο, όπου θα πρέπει να διαφυλάσσεται η προστασία του απόρρητου, ο ψυχολόγος διερευνά με τον πολίτη το αίτημά του. Εφόσον αξιολογηθεί, ότι ο πολίτης μπορεί να πλαισιωθεί κατάλληλα και να ωφεληθεί με έναν αριθμό περίπου δώδεκα εβδομαδιαίων συναντήσεων, ξεκινά μια συνεργασία. Στόχο αποτελεί η υποστήριξή του, ώστε να κατανοήσει βαθύτερα το θέμα, που τον απασχολεί, μέσα από τη διερεύνηση των πτυχών του με τη βοήθεια του ψυχολόγου, να αποδεχθεί σταδιακά τα όρια που θέτει το εν λόγω ζήτημα στη ζωή του και να διαμορφώσει μια νέα, όσο γίνεται πιο δημιουργική καθημερινότητα.

·         Γιατί θεωρείται σημαντική την συμβολή του ψυχολόγου στην κοινωνική ένταξη και στην προάσπιση των δικαιωμάτων των αναπήρων μέσα από τα Κέντρα Κοινότητας;

Η συμβολή του ψυχολόγου στο δημόσιο τομέα, όσον αφορά  στη στήριξη των αναγκών ατόμων με αναπηρία κρίνεται κατά τη γνώμη μου εξίσου σημαντική όσο και η στήριξη κάθε ατόμου, που θα αναζητήσει τη βοήθεια του ψυχολόγου. Ο κύριος στόχος είναι η ενδυνάμωση του ατόμου, η ανάπτυξη της ατομικής και συλλογικής ευθύνης και η προώθηση της ενεργούς συμμετοχής του ως πολίτη, ώστε να είναι σε θέση με τις δικές του εσωτερικές πηγές να διαμορφώνει σταθερά τις συνθήκες του άμεσου και ευρύτερου κοινωνικού του περιβάλλοντος.

·         Υπάρχει η δυνατότητα διαγνώσεων σε παιδιά και ενήλικες από τον ψυχολόγο του Κέντρου Κοινότητας;

Το Κέντρο Κοινότητας είναι χώρος υποδοχής, αξιολόγησης του αιτήματος και παραπομπής. Επομένως ο ψυχολόγος του Κέντρου Κοινότητας μπορεί να παραπέμψει τον πολίτη στο κατάλληλο πλαίσιο (π.χ. Ιατροπαιδαγωγικό Κέντρο, δημόσιο νοσοκομείο ή ΚΕΠΑ), ώστε να γίνει μια πλήρης αξιολόγηση με τα κατάλληλα μέσα και να δοθεί η σχετική διάγνωση.

·         Ποια είναι η άποψή σας για την υποστήριξη των ατόμων με αναπηρία μέσα από ομάδες; Ο ψυχολόγος των Κέντρων Κοινότητας μπορεί να παρέχει  τέτοια υπηρεσία;

Η υποστήριξη ατόμων με ειδικές ανάγκες μέσα από την ένταξή τους σε ψυχοθεραπευτική ομάδα μακροχρόνιας διάρκειας, στην οποία μπορώ να αναφερθώ, σαφώς είναι πιθανή ως επιλογή. Στις σημερινές συνθήκες λειτουργίας των Κέντρων Κοινότητας είναι ωστόσο εξαιρετικά δύσκολο να συσταθούν τέτοιου τύπου ομάδες. Σε κάθε περίπτωση ο πολίτης μπορεί να απευθύνεται στο Δήμο κατοικίας του, ώστε να ενημερώνεται κατάλληλα για τις παρεχόμενες υπηρεσίες ψυχολόγου του Κέντρου Κοινότητας.

·         Εκτός από ψυχολογική υποστήριξη, πως αλλιώς μπορεί ένα άτομο με αναπηρία να υποστηριχθεί μέσα από τα Κέντρα Κοινότητας;

Τα Κέντρα Κοινότητας διεκπεραιώνουν μέρος της διαδικασίας, που αφορά στην υποβολή αίτησης  για αξιολόγηση του ατόμου από τα Κέντρα Γνωστοποίησης Αναπηρίας (ΚΕ.Π.Α.) και αναλαμβάνουν την ενημέρωση του πολίτη σχετικά με τη συνολική διαδικασία. Επιπλέον μπορούν να μεσολαβήσουν στη δικτύωση του πολίτη με άλλες υπηρεσίες, που συνδέονται με το αίτημά του.

·         Ο ψυχολόγος των Κέντρων Κοινότητας μπορεί να συντρέξει τις οικογένειες των ατόμων με αναπηρία και αν ναι, με ποιο τρόπο;

Στο πλαίσιο Συμβουλευτικής μπορεί να υπάρξει καθοδήγηση και υποστήριξη σχετικά με τις ανάγκες, που δημιουργεί το θέμα της υγείας μέλους της οικογένειας.

·         Τα Κέντρα Κοινότητας, παράλληλα, λειτουργούν ένα πρόγραμμα σε συνεργασία με την Εθνική Συνομοσπονδία Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.με.Α.) στην Αττική, το «Διεκδικούμε Μαζί». Μπορείτε να μας δώσετε περισσότερες πληροφορίες;

Το πρόγραμμα «Διεκδικούμε Μαζί» είναι μια πρωτοβουλία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ατόμων με Αναπηρία (Ε.Σ.Α.με.Α.) στην Αττική, η οποία σε συνεργασία με τα Κέντρα Κοινότητας, στοχεύει σε μια όσο το δυνατόν πληρέστερη ενημέρωση και κάλυψη των αναγκών ατόμων με ειδικές ανάγκες, κυρίως στον τομέα της νομικής προστασίας και των δικαιωμάτων τους.

Για ακριβείς πληροφορίες σχετικά με τις παρεχόμενες υπηρεσίες, τις μέρες και ώρες εξυπηρέτησης ο πολίτης μπορεί να επικοινωνεί με το Δήμο, του τόπου διαμονής του.

·         Και μια επίκαιρη ερώτηση. Δεδομένου ότι τα άτομα με αναπηρία αποτελούν ευπαθείς κοινωνικές ομάδες, πως θα μπορούσε ο ψυχολόγος των Κέντρων Κοινότητας να τα στηρίξει στην υγειονομική κρίση που προκάλεσε ο ιός covid-19;

Στο προαναφερόμενο πλαίσιο παροχής υπηρεσιών και με την αξιοποίηση των κατάλληλων επιστημονικών δεδομένων, οι ψυχολόγοι των Κέντρων Κοινότητας προς το παρόν κυρίως με τη χρήση μέσων τηλεπικοινωνίας, θα συνεχίσουν να παρέχουν στήριξη σε κάθε άτομο, που αισθάνεται, ότι βάλλεται ψυχικά λόγω της απειλής και του περιορισμού του από την εξάπλωση του COVID-19.

·         Κυρία Σακελλαρίου σας ευχαριστώ για τον χρόνο σας και για τις πολύτιμες πληροφορίες σας. Ελπίζω κάποια στιγμή στο μέλλον να ξανασυνεργαστούμε.