Φαρμακοθεραπεία

Αν σας ζητούσαν να αναφέρετε ένα από τα πιο εθιστικά πράγματα στον κόσμο τι θα αναφέρατε; Ενδεχομένως τα ναρκωτικά ή και το αλκόολ. Τα ψυχοφάρμακα, όμως, ίσως να μην τα σκεφτόσασταν...

Συνταγογραφούνται για τα πάντα, από προβλήματα στη μάθηση και τη συμπεριφορά, την ενούρηση, την επιθετικότητα, τη νεανική παραβατικότητα, την εγκληματικότητα μέχρι τον εθισμό στα ναρκωτικά και το κάπνισμα, από την παιδική ηλεκία μέχρι τα βαθιά γεράματα. Το 20% των συνταγών που γράφονται ετησίως στην Ελλάδα, αφορούν ψυχοφάρμακα με μεγαλύτερη συχνότητα αναγραφής από τους παθολόγους.

Ας δούμε όμως λίγο εν συντομία τα είδη και τις επιδράσεις των ψυχοφαρμάκων:

• Κατασταλτικά φάρμακα

Κατασταλτική θεωρείται οποιαδήποτε ουσία αναστέλλει κάποιες πλευρές της δραστηριότητας του κεντρικού νευρικού συστήματος. Παραδείγματα είναι τα βαρβιτουρικά, τα αγχολυτικά ή ηρεμιστικά και οι βενζοδιαζεπίνες. 

• Βαρβιτουρικά

Ουσία από την ομάδα των κατασταλτικών του κεντρικού νευρικού συστήματος. Χρησιμοποιούνται ως αντιεπιληπτικά, αναισθητικά, ηρεμιστικά, υπνωτικά και ως αγχολυτικά. Η οξεία και η χρόνια χρήση προκαλεί αποτελέσματα παρόμοια με εκείνα του οινοπνεύματος. Τα βαρβιτουρικά προκαλούν όλο το φάσμα των διαταραχών από χρήση ουσιών, όπως μέθη, διαταραχή της ικανότητας συγκέντρωσης, μνήμης και συντονισμού, ευμετάβλητη ψυχική διάθεση, στερητικό σύνδρομο κ.α. Τα βαρβιτουρικά έχουν αντικατασταθεί σε πολλές περιπτώσεις από τις βενζοδιαζεπίνες.

• Βενζοδιαζεπίνες 

Χρησιμοποιούνται για άγχος, νευρικότητα, αυπνία. Οι βενζοδιαζεπίνες διαφοροποιούνται ανάλογα τη κατασταλτική τους δράση. Έτσι, δρουν είτε ως αγχολυτικά/ηρεμιστικά (σε μικρές δόσεις, στη διάρκεια της μέρας), είτε ως υπνωτικά (σε μεγαλύτερη δόση το βράδυ), είτε ως μυοχαλαρωτικά, αντιεπιληπτικά και αντισπασμωδικά. Παρουσιάζουν σημαντικό βαθμό σωματικής και ψυχολογικής εξάρτησης.

• Αντικαταθλιπτικά

Χορηγούνται για την αντιμετώπιση καταθλιπτικών διαταραχών, διαταραχών πανικού, μετατραυματικού στρες, γενικευμένης αγχώδους διαταραχής κ.α. Οι ασθενείς παρουσιάζουν βελτίωση μετά από μερικές εβδομάδες (2-4). Όταν κάποιος ξεκινήσει τα αντικαταθλιπτικά φάρμακα ή αυξήσει τη δόση αυτών, είναι πιθανό να αυξηθεί ο κίνδυνος τάσης αυτοκτονίας. Η μείωση και η διακοπή τους πρέπει να γίνεται σταδιακά, για την αποφυγή ανεπιθύμητων παρενεργειών.

• Ηρεμιστικά

Ο όρος ηρεμιστικό αναφέρεται σε κάθε φάρμακο που χρησιμοποιείται για να αντιμετωπίζονται αγχώδεις διαταραχές. Τα ηρεμιστικά έχουν κατασταλτική επίδραση στις ψυχοκινητικές λειτουργίες, χωρίς να επηρεάζουν, εκτός από πολύ υψηλές δόσεις, τη συνείδηση και τη σκέψη. Η μακροχρόνια χρήση τους οδηγεί σε περιστατικά αμνησίας, ανικανότητα να εκτελέσουν πολύπλοκες εργασίες και αυξημένο χρόνο αντίδρασης. Σε πολύ μεγάλες δόσεις είναι πιθανό να οδηγήσουν σε κώμα και σε θάνατο.

• Αντιψυχωσικά-νευροληπτικά-μείζονα ηρεμιστικά φάρμακα

Χρησιμοποιούνται για ψύχωση, σχιζοφρένεια, μανία, ψυχωτική κατάθλιψη, σχιζοειδή διαταραχή, διπολική διαταραχή. Χρειάζονται αρκετές εβδομάδες ώστε να δράσουν και συνήθως χορηγούνται για 1-2 χρόνια.

• Σταθεροποιητές ψυχικής διάθεσης 

Χρησιμοποιούνται για τη μείωση σοβαρών αλλαγών της ψυχικής διάθεσης, πρόληψη επανεμφάνισης, μείωση της νευρικότητας και της επιθετικότητας, διπολική διαταραχή και κατάθλιψη. Η απότομη διακοπή οδηγεί σε ανεπιθύμητα αποτελέσματα.

Ενεικτικός κατάλογος ψυχοφαρμάκων:

ΦΑΡΜΑΚΟ      ΟΥΣΙΑ             ΠΡΩΤΟΤΥΠΟ       ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ

ABILIFY Αριπιπραζόλη      ABILIFY           Αντιψυχωσικό

ALOPERIDIN  Αλοπεριδόλη    ALOPERIDIN   Αντιψυχωσικό

ANAFRANIL  Κλομιπραμίνη    ANAFRANIL   Αντικαταθλιπτικό

ATARAX Υδροξιζίνη      ATARAX           Αντιϊσταμινικό /Αγχολυτικό

ATIVAN          Λοραζεπάμη         TAVOR           Αγχολυτικό

AZAPIN           Μιρταζαπίνη        REMERON    Αντικαταθλιπτικό

BERGAMOL    Βουσπιρόνη         BESPAR           Αγχολυτικό

BESPAR            Βουσπιρόνη         BESPAR            Αγχολυτικό

BRINTELLIX    Βορτιοξετίνη BRINTELLIX    Αντικαταθλιπτικό

CENTRAC    Πραζεπάμη         CENTRAC    Αγχολυτικό

CERTORUN    Σερτραλίνη        ZOLOFT           Αντικαταθλιπτικό

CIPRALEX  Εσκιταλοπράμη CIPRALEX      Αντικαταθλιπτικό

CIPRANED    Σιταλοπράμη SEROPRAM      Αντικαταθλιπτικό

CIRCADIN     Μελατονίνη CIRCADIN      Υπναγωγό

CITALOPRAM    Σιταλοπράμη  SEROPRAM       Αντικαταθλιπτικό

CLONOTRIL     Κλοναζεπάμη CLONOTRIL       Αγχολυτικό

CYMBALTA      Ντουλοξετίνη CYMBALTA       Αντικαταθλιπτικό

DEPRERAM       Μιρταζαπίνη REMERON       Αντικαταθλιπτικό

DEPREVIX        Βενλαφαξίνη   EFEXOR      Αντικαταθλιπτικό

DESYREL       Τραζοδόνη TRITTICO       Αντικαταθλιπτικό

DORM               Λοραζεπάμη  TAVOR               Αγχολυτικό

DULOXETINE     Ντουλοξετίνη    CYMBALTA Αντικαταθλιπτικό

DUMYROX        Φλουβοξαμίνη   DUMYROX          Αντικαταθλιπτικό

EFEXOR XR          Βενλαφαξίνη        EFEXOR         Αντικαταθλιπτικό

ENLIFT               Εσκιταλοπράμη CIPRALEX      Αντικαταθλιπτικό

ENTACT               Εσκιταλοπράμη CIPRALEX  Αντικαταθλιπτικό

EPILYD                 Σερτραλίνη          ZOLOFT  Αντικαταθλιπτικό

EPSILAT         Βουσπιρόνη        BESPAR          Αγχολυτικό

ESCITALOPRAM Εσκιταλοπράμη CIPRALEX     Αντικαταθλιπτικό

ESPOZA              Εσκιταλοπράμη         CIPRALEX Αντικαταθλιπτικό

ETIAPIN          Κουετιαπίνη          SEROQUEL    Αντιψυχωσικό

FRISIUM         Κλοβαζάμη          FRISIUM       Αγχολυτικό

GALOPRAN           Σιταλοπράμη          SEROPRAM       Αντικαταθλιπτικό

GEODON          Ζιπρασιδόνη              GEODON       Αντιψυχωσικό

HALCION            Τριαζολάμη          HALCION         Υπναγωγό

HIPNOSEDON Φθοριονιτραζεπάμη    HIPNOSEDON Υπναγωγό

IMOVANE           Ζολπικλόνη             IMOVANE         Υπναγωγό

INVEGA                 Παλιπεριδόνη              INVEGA        Αντιψυχωσικό

LADOSE            Φλουοξετίνη       LADOSE       Αντικαταθλιπτικό

LANAMONT          Βουσπιρόνη                BESPAR          Αγχολυτικό

LEPONEX             Κλοζαπίνη               LEPONEX Αντιψυχωσικό

LEXOTANIL          Βρωμαζεπάμη       LEXOTANIL Αγχολυτικό

LORAZEPAM Λοραζεπάμη                 TAVOR          Αγχολυτικό

LOXAPIN           Βουσπιρόνη               BESPAR           Αγχολυτικό

LYRICA                 Πρεγκαμπαλίνη       LYRICA            Αγχολυτικό

MELOCIN          Βενλαφαξίνη               EFEXOR        Αντικαταθλιπτικό

MEMOMAX            Βενλαφαξίνη        EFEXOR        Αντικαταθλιπτικό

MINITRAN    Αμιτρυπτιλίνη & Περφαιναζίνη MINITRAN Αντικαταθλιπτικό/Αντιψυχωσικό

MIRTAPIL       Μιρταζαπίνη             REMERON Αντικαταθλιπτικό

MIRTAZAPINE Μιρταζαπίνη             REMERON Αντικαταθλιπτικό

MOLIPAXIN       Τραζοδόνη              TRITTICO         Αντικαταθλιπτικό

MOTOFEN        Μιρταζαπίνη             REMERON Αντικαταθλιπτικό

NEUROSEDINE Σερτραλίνη               ZOLOFT          Αντικαταθλιπτικό

NORAFEXIN         Βενλαφαξίνη                 EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

NOTORIUM          Βρωμαζεπάμη       LEXOTANIL Αγχολυτικό

NOVHEPAR         Λοραζεπάμη                    TAVOR Αγχολυτικό

NOZINAN     Λεβομεπρομαζίνη        NOZINAN Αντιψυχωσικό

OLANSEK           Ολανζαπίνη               ZYPREXA Αντιψυχωσικό

PAROXETINE Παροξετίνη               SEROXAT Αντικαταθλιπτικό

PAROXIA          Παροξετίνη               SEROXAT Αντικαταθλιπτικό

PASCALIUM        Βρωμαζεπάμη             LEXOTANIL Αγχολυτικό

PRAMITAL         Σιταλοπράμη            SEROPRAM Αντικαταθλιπτικό

PREFUCET         Σιταλοπράμη            SEROPRAM Αντικαταθλιπτικό

PREXAT                  Παροξετίνη              SEROXAT         Αντικαταθλιπτικό

QUEPIN                  Κουετιαπίνη             SEROQUEL Αντιψυχωσικό

QUETIAPINE Κουετιαπίνη             SEROQUEL Αντιψυχωσικό

RATICE                Εσκιταλοπράμη     CIPRALEX Αντικαταθλιπτικό

REAGILA         Καριπραζίνη               REAGILA Αντιψυχωσικό

REMERON        Μιρταζαπίνη            REMERON         Αντικαταθλιπτικό

RENEVIL       Σιταλοπράμη           SEROPRAM Αντικαταθλιπτικό

RISPERDAL         Ρισπεριδόνη            RISPERDAL Αντιψυχωσικό

SATURNIL       Αλπραζολάμη             XANAX          Αγχολυτικό

SAXIB               Μιρταζαπίνη             REMERON Αντικαταθλιπτικό

SEROLUX      Σερτραλίνη               ZOLOFT         Αντικαταθλιπτικό

SEROPIN       Κουετιαπίνη            SEROQUEL Αντιψυχωσικό

SEROPRAM      Σιταλοπράμη            SEROPRAM Αντικαταθλιπτικό

SEROQUEL        Κουετιαπίνη             SEROQUEL Αντιψυχωσικό

SEROR               Σιταλοπράμη            SEROPRAM Αντικαταθλιπτικό

SEROSMINE        Βενλαφαξίνη                 EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

SEROTYP      Σερτραλίνη                  ZOLOFT Αντικαταθλιπτικό

SEROXAT       Παροξετίνη                SEROXAT Αντικαταθλιπτικό

SERTRAL      Σερτραλίνη                   ZOLOFT Αντικαταθλιπτικό

SERTRALINE Σερτραλίνη                   ZOLOFT Αντικαταθλιπτικό

SOLBEN         Παροξετίνη               SEROXAT Αντικαταθλιπτικό

SOLIAN                  Αμισουλπρίδη          SOLIAN Αντιψυχωσικό

SONATA                Ζαλεπλόνη                 SONATA         Υπναγωγό

SPRAVATO          Κεταμίνη             SPRAVATO Αντικαταθλιπτικό

STEDON        Διαζεπάμη                 STEDON Αγχολυτικό

STILNOX        Ζολπιδέμη               STILNOX        Υπναγωγό

STRESSIGAL Βουσπιρόνη                BESPAR         Αγχολυτικό

SYCREST           Αζεναπίνη                SYCREST Αντιψυχωσικό

TALOSIN         Σιταλοπράμη           SEROPRAM Αντικαταθλιπτικό

TAVOR                 Λοραζεπάμη                  TAVOR         Αγχολυτικό

TIAQUEL          Κουετιαπίνη            SEROQUEL Αντιψυχωσικό

TITUS                 Λοραζεπάμη                  TAVOR         Αγχολυτικό

TRANKILIUM Λοραζεπάμη                 TAVOR         Αγχολυτικό

TRANXENE          Κλοραζεπάτη           TRANXENE Αγχολυτικό

TRITTICO          Τραζοδόνη             TRITTICO      Αντικαταθλιπτικό

UMOLIT         Βουσπιρόνη               BESPAR       Αγχολυτικό

VALDOXAN         Αγομελατίνη             VALDOXAN Αντικαταθλιπτικό

VELPINE XR          Βενλαφαξίνη                 EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

VEN-FAX         Βενλαφαξίνη                 EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

VENLAFAXINE Βενλαφαξίνη                 EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

VENLAXIN           Βενλαφαξίνη                 EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

WELLBUTRIN XR Βουπροπιόνη     WELLBUTRIN Αντικαταθλιπτικό

XADEVIL            Βενλαφαξίνη       EFEXOR         Αντικαταθλιπτικό

XANAX                   Αλπραζολάμη        XANAX         Αγχολυτικό

XERISTAR             Ντουλοξετίνη   CYMBALTA Αντικαταθλιπτικό

XOLTIVA              Ολανζαπίνη       ZYPREXA  Αντιψυχωσικό

YENTREVE            Ντουλοξετίνη    CYMBALTA Αντικαταθλιπτικό

ZACALEN              Βενλαφαξίνη         EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

ZANIPRAM               Σιταλοπράμη     SEROPRAM Αντικαταθλιπτικό

ZAREDROP             Βενλαφαξίνη         EFEXOR Αντικαταθλιπτικό

ZOLARAM               Αλπραζολάμη           XANAX Αγχολυτικό

ZOLOFT                       Σερτραλίνη          ZOLOFT Αντικαταθλιπτικό

ZOLOTRIN             Σερτραλίνη                  ZOLOFT Αντικαταθλιπτικό

ZORTAL                   Σερτραλίνη          ZOLOFT Αντικαταθλιπτικό

ZYBAN                      Βουπροπιόνη WELLBUTRIN Αντικαταθλιπτικό

ZYPREXA              Ολανζαπίνη       ZYPREXA Αντιψυχωσικό