Παγκόσμια ημέρα ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Η Παγκόσμια Ημέρα Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (Human Rights Day) γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 10 Δεκεμβρίου, σε ανάμνηση της υπογραφής της Οικουμενικής Διακήρυξης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στις 10 Δεκεμβρίου 1948.

Η 10η Δεκεμβρίου 2023 σηματοδοτεί την 75η επέτειο της Οικουμενικής Διακήρυξης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων. Αυτό το έγγραφο κατοχυρώνει τα αναφαίρετα δικαιώματα που δικαιούται ο καθένας ως άνθρωπος - ανεξαρτήτως φυλής, χρώματος, θρησκείας, φύλου, γλώσσας, πολιτικής ή άλλης γνώμης, εθνικής ή κοινωνικής καταγωγής, ιδιοκτησίας, γέννησης ή άλλης κατάστασης. Η Διακήρυξη ανακηρύχθηκε από τη Γενική Συνέλευση των Ηνωμένων Εθνών στο Παρίσι στις 10 Δεκεμβρίου 1948 και ορίζει τα θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα που πρέπει να προστατεύονται παγκοσμίως.  

Τα άτομα με αναπηρία αντιμετωπίζουν διακρίσεις και εμπόδια που τα περιορίζουν από το να συμμετέχουν στην κοινωνία σε ίση βάση με τους άλλους καθημερινά. Συνήθως τους στερούνται τα δικαιώματά τους να συμπεριλαμβάνονται στο γενικό σχολικό σύστημα και στον χώρο εργασίας, να ζουν ανεξάρτητα στην κοινότητα, να ψηφίζουν, να συμμετέχουν σε αθλητικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, να απολαμβάνουν κοινωνική προστασία, να έχουν πρόσβαση στη δικαιοσύνη, να επιλέγουν ιατρική θεραπεία και να αναλαμβάνουν ελεύθερα νομικές δεσμεύσεις όπως η αγορά και η πώληση ακινήτων.

Στις 13/12/2006 κατά την 61η συνέλευση του Ο.Η.Ε. ψηφίστηκε η Διεθνής Σύμβαση για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία. Στις 30/3/2007 την υπέγραψε και η Ελλάδα. Αποτελεί μια διεθνής συνθήκη που προσδιορίζει τα δικαιώματα των ατόμων με αναπηρία, αλλά και την υποχρέωση των συμμετεχόντων κρατών να προστατεύουν αυτά τα δικαιώματα. Η σύμβαση άρχισε να αποτελεί νόμο του ελληνικού κράτους πέντε χρόνια αργότερα από την υπογραφή της (Νόμος 4074/2012, ΦΕΚ Α-88/11.4.2012). Παράλληλα με την σύμβαση υπογράφηκε και το Προαιρετικό Πρωτόκολλο (27/9/2010), το οποίο προσφέρει την δυνατότητα ατομικής προσφυγής (δηλαδή την δυνατότητα στα άτομα να καταθέτουν αναφορές για παραβιάσεις των δικαιωμάτων τους στην Επιτροπή για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία) και την δυνατότητα έρευνας (δηλαδή επιτρέπεται στην επιτροπή του Ο.Η.Ε. να εξετάζει περιπτώσεις σοβαρών παραβιάσεων της Σύμβασης).